Abdurrahman el-Hazini Hayatı, Kimdir, Eserleri, Hakkında Bilgi

Ebü’l-Feth Abdurrahmân Mansûr el-Hâzinî XII. yüzyılda İran’da yaşamış astronom, mekanikçi ve ilmt alet yapıcısı. Kaynaklarda zaman zaman İbn Hey­sem. Ebü Ca”fer el-Hâzin ve Ebü’l-Fazl el-Hâzimî ile karıştırılan Abdurrahman el-Hâzinî. Ebü’l-Hüseyin Ali b. Muham­med el-Hâzin el-Mervezrnin Bizans asıl­lı kölesidir. Sahibinin Merv sarayında hâzin (hazinedar) olmasından dolayı el-Hâzinî nisbesiyle tanınmıştır. Ebü”l-Hüseyin el-Hâzin’in sağladığı imkânlar­la, devrinde mümkün olabilen en iyi eğitimi gördü; Özellikle felsefe ve ma­tematik tahsil etti. Selçuklu Sultanı Sencer devrinde (1118-1157) bir ilim ve edebiyat merkezi haline gelen Merv’de. sarayın desteğiyle çalışma ve araştır­malarını yürüttü. Uzun yıllar en güveni­lir zîc olarak kabul edilen ünlü zîcini Sultan Sencer için hazırladı ve yine onun hazinesinde kullanılmak üzere, kendisine her çağın ilmî alet yapıcıları arasında mümtaz bir mevki kazandır­mış olan “Mîzânü’l-hikme” adını verdiği bir hidrostatik terazi yaptı. Bu terazi sayesinde metallerin ve taşların saf olup olmadıkları, iki elementten mey­dana gelen alaşımlarda metallerin ka­rışma oranlan bulunabiliyordu. Bu tera­zi hassasiyet yönünden daha önce yapı­lanlardan çok üstündü.