Abdurrahman bin Aiz Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

ABDURRAHMAN b. AİZ
 
Ebû Abdillâh Abdurrahman b. Aiz el-Ezdî es-Sümâlî (ö. 83/702’den sonra) Şamlı muhaddis tabii. Kaynaklarda el-Kindî, el-Hımsî, el-Yahsubî, es-Sümâlî (es-Sümânî) nisbeleriyle yer alan Abdurrahman, bazı biyog­rafi müelliflerince sahâbî sayılmışsa da sahâbî değil, tabiî neslinin büyük âlimlerindendir. Güvenilir bir râvi olarak bi­linmektedir. Hz. Ömer. Ali, Muâz b. Ce­bel, Ebû Zer. Abdullah b. Amr b. As. İrbâz b. Sâriye başta olmak üzere birçok sahâbîden hadis rivayet etti. Şamlılar’ın genellikle yaptığı gibi, Hz. Peygamber ve bazı sahâbîlerden bizzat hadis almış gibi mürsel rivayetlerde bulundu. Ken­disinden de Mahfuz b. Alkame, Simâk b. Harb, Safvân b. Amr, Yahya b. Câbir ve diğer bazı kişiler rivayette bulun­muşlardır.

Haccâc’a karşı savaşan İbnü’l-Eş’as kumandasındaki orduya katıldı (702) ve Cemâcim çatışmasında esir düştü. Da­ha sonra Haccâc’ın huzuruna çıkarılmış, Haccâc ona geceyi nasıl geçirdiğini sor­muş, o da, “Allah’ın da. şeytanın da, kendimin de istemediği şekilde geçir­dim” demiş, Haccâc, “Bu ne biçim söz?” diye onu azarlayınca, “Evet, Allah geceyi ibadetle ihya etmemi isterdi, ben yapa­madım; şeytan fâsık ve dinsiz olarak gecelememi arzu ederdi, onu da yapa­madım; ben ise hür ve evimde çoluk çocuğumla beraber olmayı isterdim, bu da olmadı” tarzında cevap vermiştir. Bunun üzerine Haccâc kendisini serbest bırakmıştır. Nesâînin güvenilir kabul ettiği Abdurrahman b. Âiz’in rivayetleri dört meşhur sünende yer atmıştır. Ne­rede ve ne zaman vefat ettiği kesin olarak bilinmemektedir. Abdurrahman’dan geriye birçok kitap kalmıştır. Humuslular onun kitaplarında ahkâma dair bir hadis bulunca, kendisine olan saygı ve güvenlerinden dolayı, o hadisi mesci­din kapısına asar ve gereğini yerine ge­tirmeğe çalışırlardı.