Abdullah b. Abdillâh Übeyy

Abdullah b. Abdillâh Übeyy b. Selûl e)-Ensârî el-Hazrecî (ö.12/633) Medineli münafıkların reisi İbn Selûl’ün oğlu, sahâbî.

Yaşamı

Asıl adı Hubâb idi. Müslü­man olduktan sonra, babasının da kün­ye olarak kullandığı bu isim için Hz. Peygamber, “Hubâb şeytandır” diyerek adını Abdullah’a çevirdi. Sahâbîlerin ile­ri gelenlerinden olan Abdullah, Bedir’den başlamak üzere Hz. Peygamber’le bütün savaşlara katıldı.

Münafikun suresinde de işaret edil­diği gibi (63/7-8), Müstalikoğulları Savaşı’ndan dönerken İbn Selûl, eskiden beri yürüttüğü bozguncu hareketlerine devam ederek muhacirler aleyhinde çirkin sözler sarfetmiş, “Medine’ye var­dığımızda soylu ve güçlü olanlar, zelil ve güçsüz olanları oradan kovacaktır” diyerek tahrikte bulunmuştu. Bunun üzerine Hz. Ömer, İbn Selûl’ün öldürül­mesi için Hz. Peygamber’in emir verme­sini istemiş, fakat Peygamber, Muhammed arkadaşlarını öldürtüyor tar­zında bir ithama mâruz kalmamak için bu teklifi kabul etmemişti. Ancak Hz. Peygamber’in bu kararını henüz duy­mamış olan Abdullah Peygamber’e gi­derek eğer babası öldürülecekse, daha sonra intikam hissine kapılarak bir mümini öldürmemek için bu görevi biz­zat kendisinin yerine getirmek istediği­ni bildirdi. Hz. Peygamber buna izin vermedi ve ona babasıyla iyi geçinmesi­ni tavsiye etti.

Abdullah, babası ölünce hem onun vasiyetini yerine getirmek, hem de uhrevî bir fayda sağlamak ümidiyle Peygamber’e giderek babasını kefenlemek için ondan gömleğini istedi, ayrıca ce­naze namazını kıldırmasını da rica etti. Hz. Peygamber. Abdullah’ın bağlı bu­lunduğu Hazrec kabilesi mensuplarını İslâmiyet’e daha çok ısındırmak için gömleğini verdi ve cenaze namazını kıl­dırması ricasını da kabul etti. Ancak Ömer’in şiddetli itirazlarıyla karşılaştı. Ardından da Tevbe sûresinin 84. âyeti­nin nazil olmasıyla münafıkların cenaze namazını kıldırması yasaklandı.

Hz. Aişe’nin kendisinden hadis riva­yet ettiği Abdullah, Halife Ebû Bekir za­manında Müseylimetü’l-Kezzâb ile ya­pılan Yemâme Savaşı’nda şehid düştü.

Bibliyografya

_{1- İbn Hİşâm. es-Sîre (nşr. Mustafa es-Sekkâ v.dğr ). Kahire 1375/1955.
2- İbn Sa’d. e(-Tabakâtü’lkübrâ nşr İhsan Abbas), Beyrut 1388/1968.
3- Taberî, Târih (nşr. Yûsuf Bey vdğr), Kahire 1326.
4- Taberî, Câmi’u’l-beyân, Bulak 1323-29-Beyrut 1398/1978.
5- İbnü’1-Esir, üsdü’l-ğâbe (nşr. Muhammed İbrahim el-Bennâ vdğr), Kahire 1390-93/1970-73.
6- Zehebî, A’tâmü’n-nübelâ’, I, 321-323.
7- İbn Hacer. el-İşâbe, Kahire 1328.
8- Âlûsî. Rühu’l-ma cânt. Bulak 1301-Beyrut, ts. (Daru İhyâi’t-turâsi’l-Arabî), X, 153-154.}
Diyanet İslam Ansiklopedisi