FERRÂ KİMDİR? HAYATI VE ESERLERİ
Yahya b. Ziyâd b. Abdi’llâh b. Mervân ed-Deylemî, meşhur bir âlimdir. Künyesi (Ebû Zekeriyyâ) dır; (Ferrâ’) demekle şöhret bulmuştur. (140) târihinde Kûfe’de doğmuş, birçok zaman Bağdad’da oturmuş, (207) târihinde Mekke-i Mükerreme yolunda vefat etmiştir.
Mevki-i İlmîsi:
Ferrâ’, Arabiyyât’da imamdır. Nahivde Kisâî’den sonra Küfe âlimlerinin en büyüğü idi. Maahâzâ fakıyh, mütekellim, müfessir, eyyâm-ı Arab’a vâkıf, nücûma, tıbba âşinâ bir zât bulunuyordu. İlm-i Kelâm’ı sever, eserlerinde felsefî ta’bîrlerden hoşlanır, Mu’tezile i’tikadına mütemayil görünürdü.
Ferrâ’ mütedeyyin, müteverri’ idi. Mutaazzım, mütekebbir sanılırdı. Halîfe Mem’mûn’un oğullarının terbiyelerini deruhte etmişti. Fevkalâde bir kuvve-i hafızaya mâlikdi. Eserlerini bütün ezber yazmıştır.
Dört cildden müteşekkil bir Tefsîr’i vardır. Kendisi Arabcaya hâkim olduğundan, Tefsır’inde en ziyâde bu babdaki ihtisasını tecellî ettirmiştir. Bu Tefsîr’in bir nüshası İstanbul’da Süleymâniye Kütüphanesinde mevcuddur.
Müellefâtı:
Me’hazlar: Tezkiretü’l-Huffâz li’z-Zehebî, Buğyetü’l-Vuât, El-A’lâm, Mevzuaü’l-Ulûm.
KAYNAK: Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük Tefsir Tarihi (Tabakatü’l-Müfessirin), Bilmen Yayınevi