Hacı Kirami Efendi Kimdir, Hayatı, Sanatı, Hakkında Bilgi
Hacı Kirâmî Efendi (1840-1909) Türk mûsikisi bestekârı ve hanende.
İstanbul’da Mevlevîhânekapı semtinde Rifâiyye’den Kılıççı Mehmed Efendi Dergâhi’nda doğdu. Asıl adı Beşir olup bu ismi hiç kullanmadığı kaydedilir. Orta öğrenimin ardından Bâb-ı Seraskeride muhasebat birinci şube mümeyyizi olarak göreve başladı. Uzun yıllar devam eden bu görevi esnasında ayrıca birçok tekkede, özellikle Imrahor Tekkesi’nde müezzinlik ve zâkirlik yaptı. 1882’de surre emini Âsaf Paşa ve Abdüsselâm (Kovacı Şeyh) Tekkesi şeyhi Yahya Efendi ile birlikte hacca gitti. Veliaht Mehmed Reşad Efendi’nin müezzinbaşısı olduğu için II. Abdülhamid zamanında uzun süre etrafıyla irtibatı kesilerek yalnız başına yaşamak mecburiyetinde bırakıldığı söylenir. II. Meşrutiyet’in ilânından sonra Koska’da Dârül-mûsiki-i Osmânî’nin kurucuları arasında yer aldı ve öğretim kadrosuna girdi. Mehmed Reşad tahta çıkınca kendisiyle olan yakınlığı sebebiyle hünkâr müezzini olmayı bekledi. Ancak bu görev başkasına verilince bazı ailevî meselelerin de yol açtığı ruhî buhran sonucu kendini asarak hayatına son verdi. Mevlevîhânekapı’daki Bağdatlı Tekkesi’nin naziresine defnedildi.
Devrinin tavır sahibi hanende ve tanburîlerinden olan Kirâmî Efendi mûsikideki derin vukufu ile tanınmış, bestelediği eserler ve yetiştirdiği talebelerle kudretini ortaya koymuştur. Mûsikiye dair ilk bilgileri Hacı Faik Bey’den aldı. Daha sonra Eğrikapı yakınlarında açmış olduğu meşkhânede Bolâhenk Nuri Bey’den. ayrıca Tanbûrî Ali Efendi, Nâfia Nâzın Ferid Bey ve Suyolcuzâde Salih Efendi’den çeşitli eserler meşketti. Sesinin pestçe olduğu ve Hacı Arif Bey’in sesine benzediği söylenmektedir. Tekkelerdeki zâkirlik, durakçılıkve müezzinliği dışında fasılcılı-ğı ile de meşhur olan Hacı Kirâmî Efendi Taşkasaptaki bir kahvehanede düzenli şekilde mûsiki meşketmiştir. Yetiştirdiği pek çok talebe arasında Hafız Kemal, Hafız Sami. Ahmet Avni Konuk, Mustafa Nezihi Albayrak, Suphi Ziya özbekkan, Lemi Atlı, Fahri Kopuz, Abdülkadir Töre, Âmâ Hafız Hasan, Bahriyeli Şahap, Kanunî Hacı Arif Bey ve Zeki Arif Ataergin sayılabilir. Hacı Kirâmî Efendi’nin eserlerinden bir beste, bir ilâhi ve beş şarkının günümüze ulaştığı tesbit edilmiştir
TDV İslâm Ansiklopedisi