Bipolar bozukluk Nedir Ne Demek, Anlamı, Hakkında Bilgi

Bipolar bozukluk nedir? Manik-depresif hastalık olarak da bilinen bipolar bozukluk, nüfusun %1-2’sini etkileyen ciddi bir duygudurum bozukluğudur. Bu durum ‘bipolar’ bozukluk olarak adlandırılmaktadır çünkü kişinin duygu durumu, maniden depresyona aşırı ‘iki uç’ arasında değişebilmektedir. Manik atak (epizod) sırasında, kişi aşırı mutlu ya da iritabl olurken, depresif atak sırasında son derece üzgün ve umutsuz hisseder. Epizodlar arasında kişinin duygudurumu normal olabilir. Duygudurumdaki bu değişimler ya da duygu durum dalgalanmaları saatler, günler, haftalar ya da aylarca sürebilir. Sağlıklı kişilerdeki normal ‘iniş ve çıkışların’ tersine, bu duygu durum dalgalanmaları şiddetli ve yaşamı tehdit edici olabilir ve normal, sağlıklı işlevselliği engelleyebilir. Bipolar bozukluk herhangi bir kimseyi herhangi bir yaşta etkileyebilirse de, tipik olarak ergenlik döneminin sonu ya da erişkinlik döneminin başında başlamaktadır Çoğunlukla bir hastalık olarak tanınmamakta ve bu bozukluğu olan kişiler gereksiz yere yıllarca ve hatta onyıllarca ıstırap çekebilmektedir. Tedavi edilmediğinde, alkol ve madde kötüye kullanımı, bozulmuş ilişkiler, kötü iş veya okul performansı, finansal ve sosyal sorunlar ve artan intihar riski gibi yıkıcı sonuçlar doğurabilmektedir. Oysa doğru tanı, etkili tedavi ve uygun destekle, bipolar bozukluğu olan pek çok kişi duygu durum dalgalanmalarında denge sağlayabilmekte ve normal, üretken ve tatmin edici yaşam sürebilmektedir. Bipolar bozukluk ne zaman başlar? Her yaşta görülebilir (7-77’ye) ama en sık 20’li yaşların başında başlar. Bipolar bozukluk ne kadar sıklıkta görülür? Her 100 kişiden 1-2’sinde görülür. Tüm dünyada benzer sıklıkta görülmektedir. Kadın erkek arasında görülme sıklığı açısından fark yoktur. Hastalık nasıl seyreder? İlk hastalık dönemi mani ya da depresyon dönemi olabilir. İlk hastalık dönemi ile ikincisi arasında “sessiz” dönem olabilir, 3-10 yıllık ara gibi. Hastaların % 90’ında hastalık dönemleri tekrarlar. Hastalık dönemlerinin süresi, sıklığı ve şiddeti kişiden kişiye değişir. Alkol ve yasak madde kullanımı hastalık seyrini kötü etkiler, ya hastalık dönemi uzar veya ataklar sıklaşır. Düzensiz ilaç kullanımı da hastalık seyrini olumsuz etkiler. Özellikle koruyucu ilaçların, örneğin lityum gibi, aniden kesilmesi yeni bir hastalık dönemini öne çeker. Hastalık tekrarlama riskini artırır. Bipolar bozukluğun nedeni nedir? Tek bir nedeni yoktur. Yapılan bilimsel çalışmalarda nörotransmiter denilen beyin kimyasallarının dengesinde ve iletiminde sorun olduğu gösterilmiştir. Hastalığın kesin nedeni bilinmiyor olsa da genetik, biyokimyasal ve çevresel nedenlerden kaynaklanan bir hastalık olduğu kabul edilir. Bipolar bozukluk her yaşta ve her cinsiyette ortaya çıkabilir, kişilerin psikolojik yapıları, sosyal durumları ile ilişkili değildir. Stres ve yaşam olayları hastalığın tetiğini çekebilir. Bipolar bozukluk genetik, yani kalıtsal mıdır? Akrabalarının hiçbirinde bipolar bozukluk olmayanlarda hastalık görülme olasılığı % 1-2 iken, birinci derece bir akrabasında (anne-baba veya kardeşlerinde) bipolar bozukluk varsa görülme olasılığı % 7-8’dir. Tek yumurta ikizinde bipolar bozukluk varsa diğer ikizde hastalık görülme olasılığı % 45-60’dir, yani sadece kalıtım tüm hastalığı açıklayamamaktadır. Bipolar bozukluk nasıl tedavi edilir? Tedavinin Basamakları: Akut tedavi (hastalık belirtileri başladığı sırada) ve Koruyucu tedavi (yeniden hastalanmayı engelleme). Tedavinin İçeriği: İlaç, Eğitim ve Psikoterapidir. En önemli tedavi ilaç tedavisidir. İki tedavi stratejisi vardır: İlk önce var olan hastalık döneminin (mani ya da depresyonun) tedavi edilmesi gerekir ve beraberinde hastalık yinelemesini önlemek için koruyucu tedavi planlanır. Sadece hastalık dönemlerinin tedavi edilmesi yeterli değildir. Çünkü bipolar bozukluk tekrarlayan bir ruhsal bozukluktur. Bipolar bozuklukta tedavinin asıl amacı uygun ilaç kullanımının sağlanması ve yaşam şartlarının hastalık dönemlerini azaltacak şekilde düzenlenmesidir.