Vladimir Belussov kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi:

Vladimir Belussov kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1907) SSCB’li jeoloji ve jeofizik bilgini. Yer- kabuğu, dağoluş süreçleri ve Yer’in yapısı üstüne çalışmalar yapmıştır. Vladimir Vladimiroviç Belussov 30 Ekim 1907’dc Moskova’da doğdu. 1930’da Moskova Üniversitesi’ni bitirerek, yedi yıl kadar Leningrad Jeoloji Araştırmaları Merkezi’nde, daha sonra da Leningrad- Kazan Radyum Enstitüsü’nde çalıştı. 1940’ta Mosko­va Maden Araştırma Enstitüsü’nde jeoloji profesörü oldu. 1943’te Sovyet Bilimler Akademisi üyeliğine seçildikten sonra bir süre Pekin’de görev alan Belus­sov, 1943-1949 arası bu akademiye bağlı Jeofizik Enstitüsü Kuramsal Jeotektonik Laboratuvarı’nın başkanıydı. 1953’te Moskova Üniversitesi’nde profe­sörlüğe getirildi. 1960’tan başlayarak Sovyet Jeofizik Komitesi’nin 1960-1963 arası Jeodezi ve Jeofizik Birliği’nin 1961’den 1971’e kadar da Çekirdek Kabu­ğu Komitesi’nin yönetim kurulu başkanlığında bu­lundu.

Belussov yerkabuğu hareketlerini ve okyanusla­rın oluşumunu açıklamak için 1942’de “okyanusların değişmezliği kuramı”nı ortaya attı. Bu kuram, Yer’in jeolojik evrimi sırasında okyanus havzalarının hiç yer değiştirmediğini ve oluşumun başlangıcından bugüne dek aynı yeri koruduğunu öne sürer; okyanus havza­larının oluşumunu da, sıcak magma ve bazaldi lavların yükselmesi sonucunda kara kalkanlarının yoğunlaş­ması ve kıta eteklerinin bu yoğun kesimlere doğru çökerek okyanus kabuğuna dönüşmesiyle açıklar.

Belussov’un büyük ilgi gören önerilerinden biri de, Uluslararası Geodezi ve Jeofizik Birliği’nin 1960’ta Helsinki’de toplanan 12. genel oturumunda gündeme getirdiği “üst çekirdek kabuğu” projesidir. Yer yüzeyinden başlayarak 60 km kalınlığında bir katman oluşturan yerkabuğu ile yaklaşık 3.000 km derindeki yerçekirdeği arasında kalan çekirdek kabu­ğu (manto) bölgesi, iki bölümden oluşur: 60 km ile

1200 km arasında yer alan üst çekirdek kabuğu ve

1200 km’den 3.000 km’ye dek inen alt çekirdek kabuğu.

Yapısal, magmasal ve başkalaşma süreçlerinin yalnızca yerkabuğunun dip katmanlarından değil, büyük ölçüde üst çekirdek kabuğundan kaynaklandı­ğına ve çekirdek kabuğunun alt bölümünden üst bölümüne geçişte deprem dalgalarının hızının değişti­ğine dikkati çeken Belussov, bu üst kabuk bölgesinin yerfiziği ve yerkimyası yöntemleriyle incelenmesini önerdi. 1960’tan 1970’e değin elli ülkenin katkısıyla yürütülen çalışmalar üst çekirdek kabuğunun yapısı, deprem dalgalarının yayılması ve özellikle okyanus diplerinin yapısal özellikleri üstüne çok değerli bilgi­ler sağladı. Yerkabuğu hareketlerine neden olan iç ve dış kuvvetleri araştırmak amacıyla 1971 ’de başlatılan Uluslararası Jeodinamik Projesi de, Belussov’un öner­diği projenin ikinci bir aşaması niteliğindedir.

YAPITLAR (başlıca):

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 15. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983