Şeyh Edebâli kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi
Şeyh Edebâli kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (ö. 1326) Mutasavvıf, ilk Osmanlı kadısı ve Osmanlı Beyliği’nin kurucusu Osman Gazi’nin kayın pederi olan Edebâli’nin adı kaynaklarda Edebâli, Atabâlî veya bu isimlerin kısaltılmış şekli olarak Ede-şeyh şeklinde geçer. Ebü’l-Vefâ el-Bağdâdî’ye nisbet edilen Vefaiyye tarikatına mensup olan Edebâli, ilk eğitimini takiben Şam’a giderek Sadreddin Süleyman b. Ebü’l-İzz ve Cemâleddin el-Hasîrî gibi dönemin tanınmış âlimlerinden dinî ilimler tahsil etti. Şam’dan ülkesine dönünce tamamen tasavvufa yönelen Edebâli, Bilecik’te
Ancak kaynaklarda I. Murad’ın AAhi olduğuna ve dolayısıyla reisliğin ona intikal ettiğine dair kayıtlar vardır. Osmanlı’nın erken dönem arşiv kayıtlarında Şeyh Edebâli’ye Bilecik’e bağlı Kozağaç köyünün öşür ve hasılatının verildiği ve bilahare kızının bu köyü Şeyh Edebâli’nin zaviyesine vakfettiği anlaşılıyor.
Çok sayıda talebe yetiştiren Edebâli’nin öğrencilerinden biri damadı Durun Fakih’tir. Dursun Fakih, kayınpederinden sonra Osmanlı Devleti’nin ikinci müftüsü ve kadısı olmuştur.
Osman Gazi, 1326’da vefat eden Şeyh Edebâli ile onun arkasından ölen eşi Mal Hatun’u kendi eliyle defnetti. Orhan Gazi ise bu kabirlerin üzerine birer türbe ve yanlarına zaviye yaptırdı.
Kaynak: Ahi Ansiklopedisi, 1. cilt, T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Ankara, 2014