PSİKOLOGLAR NE İŞ YAPAR?
Psikoloji üzerine lisans derecesi alan psikologlar, psikolojinin alt dallarından birinde yüksek lisanslarını tamamlayarak bu alanda uzmanlaşabilir. Psikoloji, birçok alt dalı olan bir alan olduğundan, psikologlar danışmanlıktan eğitime ve insan kaynaklarına kadar pek çok farklı iş alanında çalışabilmektedir. Birçok psikolog, kariyerlerini doktora dereceleriyle devam ettirerek akademisyen olarak üniversitelerde çalışmakta veya araştırma şirketleri ve sivil toplum kuruluşlarında araştırmacılık yapmaktadır. Kariyerlerine iş hayatında devam etmeyi seçen psikologlar ise pek çok özel şirket ve devlet kurumunda farklı alanlarda iş bulabilmektedir.
Örneğin; Klinik psikologlar, sağlık merkezlerinde insanların zorlu hayat olaylarını atlatması, depresyon, anksiyete gibi sorunlarından uzaklaşarak ruhsal sağlıklarına kavuşmasına yardımcı olurlar. Klinik psikoloji alanında uygulama yapabilmek için psikologların yüksek lisans derecesi alması gerekmektedir.
Eğitim psikologları, okul ortamlarında çalışarak hem öğretmenlere öğretim teknikleri konusunda destek ve eğitim verebilir hem de öğrenme güçlüğü çeken öğrencilere yardımcı olabilirler. Akademik ölçme ve değerlendirme teknikleri kullanırlar.
Endüstri ve örgüt psikologları, özel şirketler, devlet kurumları veya sivil toplum kuruluşu gibi çeşitli organizasyonlara danışmanlık verebilir; şirketlerin insan kaynakları departmanlarında çalışabilir.
Adli psikologlar, suçlulara yönelik tedavi ve davranış değişimi programlarının tasarlanıp uygulamaya konması, hem yükümlüler hem de cezaevi çalışanları için psikolojik destek programları oluşturulması gibi işlerde çalışabilir; dava süreçlerinde danışmanlık sağlayabilirler.
Çalışma Alanı | Faaliyet |
Üniversiteler | Öğretim ve araştırma, çoğunlukla farklı disiplinlerden araştırmacılarla işbirliği içinde |
Ruh sağlığı merkezleri (hastaneler, klinikler, danışmanlık merkezleri) | Çocuklar ve yetişkinler için ölçümleme ve tedavi |
Özel işyerleri (bireysel veya bir grup psikolog olarak) | Çocuklar ve yetişkinler için ölçümleme ve tedavi; işyerleri ve diğer organizasyonlar için danışmanlık |
İşyerleri, devlet kurumları ve organizasyonlar | Çalışan adaylarına test uygulanması; çalışan memnuniyetinin ölçülmesi; çatışmaları tespit etme ve çözme; liderlik becerilerini geliştirme; stress yönetimi ve diğer çalışan gelişim programları sunmak; üretkenliği maksimize edecek ve kazaları önleyecek ekipman tasarımını sağlamak |
Okullar (özel eğitim okulları da dahil) | Zihinsel becerileri ve diğer özellikleri ölçümlemek; problemli çocukları tespit etmek; ailelerle görüşmek; akademik performansı artıracak programlar tasarlamak ve uygulamak |
Diğer | Cezaevindeki mahkumlara eğitim vermek; özel kurumlarda araştırma yapmak; eğitim, araştırma ve sosyal politikalar alanında kanun yapıcılara danışmanlık vermek; araştırma fonlarını yönetmek; askeri personelin etkiliği üzerine araştırma yapmak |
Psikolojinin lisans program olarak rağbet görmesinin önemli nedenlerinden biri olarak psikologların birçok farklı ve ilginç alanda ve iyi kazanç sağlayabilen işlerde çalışabilmesi sayılabilir (Goldstein, 2010; Dillow & Hoffman, 2008). Psikoloji dersleri ayrıca tıp, hukuk, işletme gibi farklı alanlarda eğitimlerine devam etmek isteyen öğrenciler için de iyi bir temel sağlamaktadır. |
Türkiye’de 2011 akademik yılı itibariyle 66 üniversitede Psikoloji bölümü vardır ve toplam 13.000 psikoloji bölümü mezunu vardır. Mezunların % 61’i psikoloji ile ilgili bir alanda çalışmaktadır. (Sümer, Mısırlısoy, & Helvacı, 2011).