Orhan Alsaç kimdir? Hayatı ve eserleri

Orhan Alsaç kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1914) Türk mimar, kent planlamacısı. Türkiye’de mimarlık ve kent planlaması çalışmalarının örgütlenmesine, eski eser ve anıtların korunmasına katkı­da bulunmuştur. İstanbul’da doğdu. Babasının subay olması nede­niyle ilk ve orta eğitimini çeşitli kentlerde gördü. 1933’te İstanbul Pertevniyal Lisesi’ni bitirdi. Aynı yıl Güzel Sanatlar Akademisi’nde mimarlık öğrenimine başladı. 1936-1940 arasında Münih Teknik Üniversi­tesi’nde öğrenimini sürdürdü; 1940’ta yurda döndü. Bayındırlık Bakanlığı ve İmar İskân Bakanlığı’nda çeşitli görevler aldı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve İş Bankası Genel Müdürlük Binası inşaatlarını denetledi. 1947-1961 arasında çeşitli görevlerle Türki­ye’yi yurt dışında temsil etti. Ankara Devlet Mühen­dislik ve Mimarlık Akademisi’nde öğretim üyeliği, Gazi Üniversitesi Mimarlık Bölümü başkanlığı yaptı. 1970’ten bu yana Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu başkanıdır.

Orhan Alsaç’ın çalışmaları üç alanda toplanabilir: Mi­marlık ve kent tasarımı yarışmalarını düzenleyen yasa ve yönetmenliklerin hazırlanması ve çıkarılması, ta­şınmaz eski eserler ve mimarlık anıtlarının korunması ve mühendislik ve mimarlık alanında meslek örgütle­rinin kurulması. 1946-1968 arasında Ankara’da Türk Yüksek Mimarlar Birliği’nin yayın organı olarak çıkmakta olan Mimarlık dergisinin yayın yönetmenli­ğini de yapmıştır.

Öteki alanlarda olduğu gibi mimarlık ve kent planlamasında uygulamanın gerçekleşmesi için gerekli olan yönetim, yasal düzenlemelerin hazırlanması, meslek adamlarının ve hizmetlerinin örgütlenmesi, eğitim ve yayın gibi etkinlikler önem taşır. Ancak, bunların yanı sıra yapım kararının verilmesi, yapım yeri ile uygulanacak tasarımın seçilmesi, uygulama­nın denetimi, yapıtın gerçekleştirilmesi için çalışanlar arasında eşgüdüm sağlama, bitirilebilmesi için gerekli kaynakları yönlendirme gibi çalışmalar bu alanda özellikle önemlidir. Orhan Alsaç yapıtlarından çok bu alan­lardaki katkısıyla çağdaş Türk mimarlığını ve kent planlamacılığını yönlendirmiş kişilerdendir.

Mimari proje ve uygulamalarının çoğunluğu Ankara’da bulunan Orhan Alsaç ‘ın “Mesken Kanunu Hazır­lıkları” (1961) ve “Mahalli İdareler ve Planlama” (1963) adlı çalışmaları da vardır.

Şehircilik Bakımından İmarla ilgili Mevzuatımız ve Başka Memleketler Mevzuatı ile Mukaye­sesi, 1958.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 5. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983