Mehmet Başaran kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Mehmet Başaran kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: Şair ve yazar. 1926, Ceylan köyü Lüleburgaz/ Kırklareli doğumlu. ilkokulun üç sınıfını köyünde, diğer kısmını ise Uzunköprü Gazi Mahmut Okulu’nda bitirdi. Kepirtepe ve Hasanoğlan Köy Enstitülerinde orta ve yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra 1946’dan itibaren çeşitli köy enstitülerinde öğretmenlik, gezici başöğretmenlik, 1960’tan sonra İstanbul’daki ortaokul ve liselerde Türkçe öğretmenliği yaptı. İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü sicil bölümü mernurluğu ve Folklor Bölümünde Eflatun Cem Güney’e yardımcılık (1956-60) görevlerinde bulundu. 27 Mayıs 1960’tan sonra ortaöğretime geçti. 1979’da isteğiyle emekliye ayrıldı. Çeşitli dönemlerde yurt dışına çıkması engellendi, ancak Berlin Senatosunun çağrısı üzerine yurt dışına çıkabildi (1982). 12 Eylül döneminde iki çocuk kitabı için dava açıldı, zamanaşımı nedeniyle dava düştü. Ayrıca Ceylanköy Davası’nda on bir ay yargılandı, aklandı. Köy Enstitüsü kökenli yazarların tanınmışlarındandır. TÖS, TYS Yönetim Kurulu üyeliklerinde bulundu. TÖS’ün kuruluş çalışmalarına katıldı, Marmara Bölgesi temsilciliğinde bulundu.

Şiir ve hikayeleri, Köy Enstitüleri dergisinden (1945) başlayarak Yücel, Varlık, Ülkü, Yeditepe, İmece, Yansıma, Yeni Dergi, Demet, Ufuklar, Yem Ufuklar, Pazar Postası, Kaynak, Küçük. Dergi, Yaprak, Yelken, İmece, Papirüs. Türk Dili, Somut, Milliyet Sanat, Adar. Sanat, Karşı, Dünya Kitap, Gösteri, Yazko Edebiyat gibi dergilerde yer aldı. 1960’tan sonra Eyüboğlu’nun başkanlığında Tonguç’a Kitap’ı hazırladılar ve İmece dergisini çıkardılar. Üç buçuk yıl Yurt Ansiklopedisi’nde çalıştı. Elif Diye Bir Türkü adlı hikayesiyle TRT 1970 Sanat Ödülleri Yarışmasında başarı ödülünü, Ayarlanmak adlı hikayesiyle 1974 Sabahattin Ali Hikaye Yarışması ikinciliğini. Mehmetçik Mehmet adlı romanıyla da 1979 Orhan Kemal Roman Armağanını kazandı.

Çocuk kitapları:

Masallar: Kuş Dili (1968), Akça Kız (1970), Aç Kapıyı Bezirgan Başı (1974), Evvel Evvelken (1974), Yağmur Gelini (1974), Boyalı ırmak (1979), Armutlu Tarla (1979), Söğütler Ses Verince (1981), Çiçeklerin Dili (1992), Güneşin Türküsü (1992), Keloğlan (2004).

Gençlerin okuyabilecekleri öbür kitapları: Mehmetçik Mehmet (Roman, 1979), Çarığımı Yitirdiğim Tarla (köy notları, 1955), Aç Harmanı (1962), Zeytin Ülkesi (1964, yeni bas. Yüreğin Sesi Zeytin Ülkesi adıyla, 1983).

Kaynak: Türk Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Ansiklopedisi, 2. Cilt, Hasan Latif SARIYÜCE, Nar yayınları, 2012