Louis Armstrong kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi
Louis Armstrong kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1900-1971) ABD’li caz trompetçisi, besteci ve şarkıcı. Özellikle bir trompet virtüözü olarak, caz müziğinin 1930-1940 kuşağını etkilemiştir. Louis Daniel Armstrong 4 Temmuz 1900’de New Orleans’da doğdu, 6 Temmuz 1971’de New York’ta öldü. Çocukluğu New Orleans’da çok küçük yaşlarından beri müzikle iç içe geçti. Caz müziğindeki olağanüstü yeteneği kısa zamanda ortaya çıktı. On yaşını biraz geçmişken, dört kişilik bir vokal grubu oluşturdu. Sokak bandolarını izliyor, müziğe kendiliğinden ve yoğun bir ilgi duyuyordu. Ama yaşamı düzenli olmaktan uzaktı. 1913 Ocağı’nda tabanca ile ateş ettiği için zenci çocuklara ayrılmış bir ıslahevi olan Coloured Waif’s Home’a gönderildi. Yaklaşık altı ay sonra buranın bandosunda yer aldı. Önce vurmalı çalgılarda sonra da madeni nefeslilerde çalıştı. En başarılı olduğu çalgı trompetti. Temmuz 1914’te salıverildikten sonra günlük küçük işler bularak geçinmeye çalıştı. Bu koşullarda müzikle yeterince uğraşamıyor, yine de çabalarını sürdürüyordu. Aynı dönemde küçük bir bando kurdu. Daha sonra da çeşitli bandolarda, Mississipi nehir gemilerinde ve kulüplerde trompet çaldı. 1920’lerin başlarında Joe King Oliver, Fate Marable gibi ünlü cazcılarla ilişkileri kalıcı bir nitelik kazandı. Bu dönemde yetenek ve yaratıcılığını ortaya koyarak ABD’de ve dünyada tanındı. 1925-1928 arasında Hot Five ve Hot Seven topluluklarıyla yaptığı çalışmalar, hem trompetçileri hem de öteki caz çalgıcılarını büyük ölçüde etkiledi. 1930’larda şarkıcılığı ve trompetiyle cazın öncüsü durumuna geldi. Ayrıca orkestra yönetmeye ve 1940’a doğru da film oyunculuğuna başladı. 1947’den ölümüne değin, Ali Stars adlı büyük bir grupla birlikte çalıştı ve pek çok konser, gösteri, ulusal ve uluslararası turneye katıldı. 1969’da sağlığı iyice bozuldu. Bölünmelerle de olsa müzik çalışmalarım ölümüne değin sürdürdü. 1930’ların başında bir trompet virtüözü olarak doruğa ulaşan Armstrong, bir süre kimi büyük bandoları yönetti. II. Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda ise küçük orkestralarla çalıştı. Çalış tarzı giderek basitleşti ve zaman zaman parlak ürünler vermeyi sürdürdüyse de, dinleyicilerinin kolayca izleyebildiği ve eğlendirici bulduğu nitelikte pek çok kayıt yaptı.
Caz sevenler tarafından “Satchmo” (torba ağız) adıyla tanınan Armstrong, kişisel yeteneğiyle, caz müziğinde önemli değişikliklerin oluşmasına yol açtı. O zamana değin klarnet, trompet ve trombonun birlikte başı çektikleri bir orkestra anlayışı yaygındı. Armstrong’un solodaki üstün başarıları solocuyu öne çıkardı. Çalgısından elde ettiği tınıların güzelliği ve zenginliği, doğaçtan çaldığı melodik çeşitlemelerdeki yaratıcılığı, Armstrong’a büyük bir ün kazandırdı ve cazın daha geniş kitlelerce benimsenmesini sağladı. Şarkılarda sözcükler yerine anlamsız heceler kullanmak da onun getirdiği bir yeniliktir.
YAPITLAR (başlıca):
Albüm:
Film:
Otobiyografi:
Satchmo, My Life in Nem Orleans, 1955, (“Satchmo: New Orleans’daki Yaşamım”).
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 8. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983