Karl Friedrich Benz kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi
Karl Friedrich Benz kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1844–1929) Alman mühendis ve sanayici. Çağdaş binek arabasının ilk ticari örneklerini geliştirmiştir. 25 Kasım 1844’te Karlsruhe’de doğdu. Babası öldüğünde Kari Friedrich henüz iki yaşındaydı. 1853’te öğrenime başladığı Karlsruhe’deki lise, doğa bilimlerine büyük önem veren deneyci bir okuldu. Başarılı öğrencilik yıllarında, evinde kurduğu deney odasında çalışmayı da sürdürdü. 1860’ta Karlsruhe Politeknik Okulu’na girdi ve dört yıl makine yapımı üzerine çalıştıktan sonra Karlsruhe Makineciler Birliği’nde lokomotif yapımının esaslarını öğrendi. Birkaç yıl sonra Mannheim’a giderek Schweitzer fabrikasında taşıt, Pforzheim’da da köprü yapımı üzerinde çalıştı. 1871’de Mannheim’a geri döndüğünde deneyimlerini kendi işinde değerlendirmek amacıyla küçük bir dökümhane ve atölye kurdu. Benzin motorları üzerine çalışarak 1880’de ilk motorunu, 1885’te ise ilk benzin motorlu otomobilini yaptı ve kısa sürede seri üretime geçti. 1903’tc firmadaki etkin görevinden ayrıldı ve Ladenburg’a yerleşti. 4 Nisan 1929’da bu kentte öldüğünde otomobil sanayiinin öncüsü olarak uluslararası ün kazanmıştı.
Daimler ile birlikte benzinle çalışan otomobilin öncülerinden sayılan Benz’den önce, kendiliğinden hareket edebilen bir binek arabası üzerine çeşitli çalışmalar olmuştu. Kavramsal düzeyde Homer’e uzanan bir geçmişi olan böyle bir araç 15. yy’dan başlayarak değişik uygulamalara konu olmuştur. Yine de yaygın olarak benimsenen bir görüş, modern anlamda otomobile benzer ilk aracın Cugnot tarafından gerçekleştirildiğidir. Bu Fransız mucidi, 1769’da yaptığı buharla çalışan üç tekerlekli bir taşıtla kısa süreler için saatte yaklaşık 3 km hıza ulaşabilmişti. Çok yetersiz bu girişimden sonraki bir yüzyılı aşkın sürede gerçekleştirilen teknolojik gelişmelerin sonunda, Benz’in öncü çalışmalarının katkısıyla benzin motorlu bir araç geliştirilmiş, modern otomobilciliğin temeli atılmıştır.
Benz’in öğrencilik yıllarında otomobil günün en önemli teknolojik yenilikleri arasındaydı. Lise yıllarında olgunlaştırdığı “raysız ve atsız bir tren” yapma düşünü Mannheim’daki atölyesinde gerçekleştirmeye çalıştı. Buhar motorunun bu iş için elverişsiz olduğunu gördüğünden çalışmalarını benzin motorları üzerinde yoğunlaştırdı. 1877’de bir beygir gücünde (BG) 2 zamanlı bir benzin motoru yaptı, ilk dönemin parasal sıkıntılarını atlattıktan sonra bu motorların seri üretimine geçti. Bir yandan da 4 BG’den daha gelişmiş modeller üzerinde çalışıyordu. Ortaklarının kendisini büyük ölçüde kısıtlamaları üzerine gene Mannheim’da Benz und Cie benzin motorları firmasını kurdu. Yeni motorun ilk üretimi 1884’te gerçekleşti. Artık “raysız ve atsız tren” yapmanın en büyük engelini aşmıştı. Uç tekerlekli, 4-zamanlı, tek vitesli ve benzin motorlu ilk otomobili 1885’te çalıştırdı. 1886’da da bu buluşu için Alman, Fransız, İngiliz ve ABD patentlerini aldı.
Benz 1888’de daha gelişmiş “Modeli 3”üyle Münih’te bir teknoloji sergisine katıldı ve büyük ödülü kazandı. 1889’da Paris Dünya Sergisi’nde gösterilen otomobili kamuoyu ve basında büyük ilgi görmedi. Benz bu durumu, üç tekerlekli arabasının o günün yol koşullarında yeterli rahatlık ve güvenceyi sağlayamamasına bağladı. Ateşleme ve soğutma sistemiyle karbüratörü geliştirdikten sonra ilk dört tekerlekli otomobilini 1890’da piyasaya sürdü. Sürekli geliştirilen Benz modelleri kısa sürede uluslararası bir başarı kazandı. 1897-1900 arasında satışları 4.000’e ulaştı. 1900’de Avrupa’nın en büyük otomobil üreticisi durumundaydı. 1910’larda ise hız rekoru kıran yarış otomobilinden kamyona dek çok farklı motorlu araç türleri geliştirmişti. 1926’da Daimler Motoren Gesellschaft ile birleşerek Daimler-Benz A.G.’nin ortağı oldu. Daimler ve Benz bu tarihe kadar birbirlerinden bağımsız olarak otomobil yapımıyla ilgilenmişler, birbirlerine rakip olmuşlardı. Yeni şirket daha büyük bir hızla gelişerek günümüzün en büyük uluslararası taşıt üreticileri arasında yer aldı.
Benz’in otomobilcilik tarihindeki önemi, kendisinden önce bir düş durumunda olan otomobili en yaygın tüketim araçlarından biri durumuna getiren teknolojik yenilikleri gerçekleştirmesidir.
YAPITLAR:
Lebensfahrt eines deutschen Erfinders, 1925, (“Bir Alman Mucidin Yaşamöyküsü”).
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 15. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983