İsmail İbn Yesar kimdir? Hayatı ve eserleri
İsmail İbn Yesar kimdir? Hayatı ve eserleri: İsmail İbn Yesar VII. yüzyılın son, VIII. yüzyılın ilk yarısında yaşamıştır. Şiirlerinde bahsettiği tarihî olaylar da onun bu devirde yaşadığını ispatlıyor.
Aşağıya aldığmız şiirinin ilk beyitinde:
“Men alanda Ebû Bekr’in ġara ölüm {eberini,
Sebr meni terk éledi, héç ġalmadı canda ġerar.”
(Ben Hz Ebû-Bekr’in ölüm haberini duyunca, sabır beni terketti, hiç tahammülüm kalmadı) demesi ve diğer bir beyitinde “Az ġaldı ki, ġebristanda bedenimden ala canı” diyerek Hz. Ebû-Bekr’in cenaze merasimine katılması, onun Hz. Ebû-Bekr’in ölüm tarihi olan 634 yılında yetişkin çağda olduğunu ve şiir yazdığını göstermektedir.
Şiirlerini Arapça yazmıştır. “Nisaî” mahlasını kullanmıştır. Ömrünün büyük bölümü Medine’de geçmiştir. Zamanın gelişmiş düşünce akımlarından “Şüûbiyye” taraftarı olduğundan Emevî halifeleri tarafından tutuklanmış, sonra da Hicaz’a sürgün edilmiştir. Arap edebiyatının gelişmesinde büyük tesiri olmuştur.
Şiirlerinde siyâsî ve sosyal meselelere, vatan ve hürriyet sevgisine yer vermiştir. Yanık mersiyeleri, samimi tasvirleri ve âşikane şiirleri ile tanınmıştır.
İsmail Yesar’ın bir gazeli:
Men alanda Ebû Bekr’in ġara ölüm {eberini,
Sebr meni terk éledi, héç ġalmadı canda ġerar.
Namerd talé gör bir néce onu menden ayrı saldı,
Düşmenlere möhtac étdi, burda meni éyledi {ar.
Adamların ellerinden onun ġara cenazesi
Her terefi boz çöl olan bir ġuyuya düşdü nâçar.
Onda bildim, ġismet olmaz bu dünyada heşre ġeder
Görmek onun ağ üzünü, étmek onunla ifti{ar.
Az ġaldı ki, ġebristanda bedenimden ala canı
Ayrılığın acıları, sinemdeki bu ağrılar.
Men ne ġeder öyüd vérdim üreyime sebr élesin,
Héç ba{madı, gözlerimden ġanlı yaşlar héy oldu car.
Bizim ġara günümüzde kim éyleyer seni evez,
Sende olan hüner, ġardaş, ne mende, ne özgede var!
Nicat yo{dur yér üzünde héç ölümden insanlara,
Ezrayıl’ın pencesinden bu dünyada kim ġurtarar?
KAYNAK: İRAN TÜRK EDEBİYATI ANTOLOJİSİ, Yard. Doç. Dr. Ali KAFKASYALI, ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ BASIMEVİ ERZURUM-2002