Etienne Louis Boullee kimdir? Hayatı

Etienne Louis Boullee kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1728-1799) Fransız, mimar. Neo-Klasik mimarlı­ğın öncülerindendir. Şubat 1728’de Paris’te doğdu. Çocukluğuna ve yetişmesine ilişkin fazla bilgi yoktur. 1762’de Fransa Mimarlık Akademisi’ne üye seçildi. Fransız Devrimi sırasında Akademi’nin bütün üyeleri tutuk­landığı halde ona dokunulmadı. Devrime karşı bir tutumu olmakla birlikte, mimarlık konularındaki düşünceleri devrimcilerle bağdaşıyordu. Yeni yöneti­cilerle iyi ilişkilerini sürdürerek devrim sonrası birçok mimarlık jürisinde görev aldı. 1794’te Paris’teki Pont-Neuf (Neuf Köprüsü) için açılan bir heykel yarışmasındaki jüri üyeliği bunlardan biridir. Yaşamının son yıllarında özellikle mimarlık kuramı üstünde çalıştı. Görüşleriyle Napoleon dönemi mimarlarını çok etkiledi. 1799’da Paris’te öldü.

Boullee, döneminin üzerinde en çok tartışılan mimarlarından biri olmuştur. Bazı eleştirmenler onu kendini beğenmiş bir “megaloman” olarak değerlen­dirirken, bazıları ise en “özgün” mimar olarak öv­müşlerdir. Bu tartışmaların nedeni, Boullee’nin mi­marlık etkinliğini her zaman toplumsal sorunlar ve koşullarla ilişki içinde görmüş olmasıdır. Kent ve bölge planlaması ile ilk ilgilenen Fransız mimarlarındandır. Kuramsal alandaki etkileri, genellikle gerçek­leştiremediği projeleri ile birlikte düşünülmelidir. Bir mimarlık kuramcısı olarak birçok öğrenci yetiştirmiş­tir. Hepsi, büyük hacimli ve döneminin mimarlık anlayışına göre köktenci tasarımlarının çok azı ger­çekleşebilmiştir. Uygulanabilen birkaç tasarımı ara­sında, Paris’teki oötel Brunoy ve yine Paris’teki St. Roch Kilisesindeki Calvary Şapeli önemlidir.

Boullee’nin elyazmaları ve projeleri, ölümünden hemen sonra öğrencisi Joseph Bernard tarafından Fransa Ulusal Kitaplığı’na konmuş, böylece hiç eksil­meden günümüze ulaşabilmiştir. Boullee, Fransız Devrimi’nin ruhuna uygun birçok proje tasarlamıştır. Bunlardan Ulusal Saray, Halk Sarayı, Ulusal Kitaplık ve Versaılles Sarayı’nın yeniden düzenlenmesine iliş­kin tasarımlar sonradan yayımlanmış ve çok ün kazanmıştır. Boullee, bilim adamlarına karşı aşırı bir hayranlık duymuştur. Newton’un ölümüne çok üzül­müş ve 1784’te onun için bir anıt-mezar tasarlamıştır. Gerçekleştirilememiş olan bu projede, Newton’un tabutu, yarı yarıya yere gömülmüş 150 m çapındaki bir kürenin içine yerleştirilmiştir. Newton’un anıt­mezarı Boullee’nin yalın, ama görkemli üslubuna iyi bir örnektir.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 19. cilt, Anadolu yayıncılık, 1984