EBÜ’T-KASIM ET-TABERÂNÎ KİMDİR? HAYATI VE ESERLERİ

Süleyman b. Ahmed b. Eyyüb b. Mutyar eş-Şami el-Lahmi et-Tareani, meşhur bir muhaddisdir.260 tarihinde Şam Taberiyyesi’nde doğmuş, sabavetinden beri tahsile, bahusus hadis istimaına son derce düşkün olduğundan birçok zaman vatanından ayrılarak Şam,Harameyn,Yemen ,Mısır, Bağdad,Küfe, Basra, El-Cezîre taraflarını gezmiş, (290) senesinde de İsfahan’a git­miş, nihayet (360) târihinde İsfahan’da vefat etmiştir.  Rahmetu’llâhi aleyh.

Mevki-i   İlmîsi:

Taberânî, büyük bir âlimdir, müfessirdir, muhaddistir. Hattâ muhaddisler arasında “El-Hucce” unvanını hâiz, sadûk, sikadır. Çok rivayetle ma’rûftur. Rivayet ettiği ahâdîs-i şerife, bütün İslâm âlemine intişâr etmiştir. “Bu kadar ahâdîs-i şerife rivayetine nasıl muktedir oldun?” diyenlere, “Ben otuz sene kuru hasırlar üzerinde uyudum.” demiştir, ilim uğrunda bütün hu­zur ve rahatını feda ederek sâde bir hayâta kanâat ettiğini bu sözüyle an­latmış oluyor. Bu uğurdaki seyahatleri 33 sene kadar devam etmişti. Eslâftaki muvaffakıyyetin sırrı bütün bu fedâkârlıkta, bu mütemâdi sa’y ü gay­rette mündemicdir.

Rivayet etmiş olduğu hadîslerden üçünü teberrüken kayd ediyoruz:

Şübhe yok ki, Allahu Teâlâ sâlih bir müslim sebebiyle komşularından olan yüz aileden belâyı def eder.”

Bir kişinin kendi hanesi, ailesi, çocukları, hizmetçileri hususunda sarf et­tiği şey kendisi için bir sadakadır.” Yâni: sadaka vermiş gibi sevaba nail olur.

Üç halet vardır ki, müslim olan kimsenin dün­yâda saadeti cümlesindendir. Bunlar da : Sâlih komşu, geniş ev, kolayca bi­nilir hayvandır.”

Müellefâtı: Bu matbu’dur.

Me’hazlar:  Tezkiretü’l-Huffâz, Tabakaatü’s-Sübki,Câmiu’s-Sağîr, El- A’lâm.^[269]

KAYNAK: Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük Tefsir Tarihi (Tabakatü’l-Müfessirin), Bilmen Yayınevi