Bertram Boltwood kimdir? Hayatı ve eserleri
Bertram Boltwood kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1870-1927) ABD’li kimyacı ve fizikçi. Radyoaktif bozulma ürünlerine ilişkin çalışmalarıyla, radyokimyanın gelişmesinde ve yerkabuğunun yaşının radyoaktif yöntemlerle saptanmasında öncü olmuştur. Bertram Borden Boltwood 27 Temmuz 1870’te, Massachusetts Eyaletı’nın Amherst kentinde doğdu. 1889-1892 arası Yale Üniversitesi’nde, 1892-1894 arası Münih’teki Ludwig-Maximilian Üniversitesi’nde kimya okuduktan sonra, 1897’de Yale Üniversite- si’nden doktora derecesini aldı. Aynı üniversitede öğretim görevlisi olarak 1900’e değin önce analitik, sonra fiziksel kimya dersleri verdi. O tarihte üniversitedeki görevinden ayrılıp, bir arkadaşıyla birlikte, kimya ve maden mühendisliği alanında danışmanlık hizmeti veren özel bir laboratuvar kurdu. 1906’da fizik profesörü olarak yeniden Yale Üniversitesi’ne döndü; 1909’da İngiltere’de bir yıl kadar Rutherford ile çalıştıktan sonra 1910’da aynı üniversitenin radyokimya, 1918’de de kimya profesörlüğüne getirildi. Aşırı çalışma ve yorgunluk nedeniyle sinirleri giderek yıpranan Boltwood, 15 Ağustos 1927’de Maine Eya- leti’ndeki Hancock Point’te bir sinir krizi sonucunda intihar etti.
1896’da Becquere’in uranyumun radyoaktifliğini keşfetmesinden sonra birkaç yıl içinde toryum, radyum, polonyum ve aktinyum gibi yeni radyoaktif elementler bulunmuş, ardından Rutherford ve Soddv radyoaktif elementlerin bozularak başka elementlere dönüştüğünü açıklamışlardı. Özel laboratuvarında pek çok mineralin analizini yaparak nadir toprak elementleri ve uranyum cevherleri üstüne geniş bilgi edinen Boltwood, 1904’te radyoaktif dönüşümün basamaklarını incelemeye başladı. Sonunda, uranyumun radyuma dönüşmesinde geçiş ürünü ve toryumun izotopu olan “iyonyum”u buldu. Bu çalışma, radyumun yarılanma süresinin belirlenmesinde ve radyoizotop kuramının gelişmesinde önemli bir adımdı. Daha sonra, uranyum cevherlerinde her zaman bir miktar kurşun bulunduğunu gözlemleyen Boltwood, 1905’te, uranyumun radyoaktif dönüşüm sürecinin kararlı bir element olan kurşunla sona erdiğini açıkladı. Ikı yıl sonra da, uranyumlu minerallerde kurşun vüzdesi ne kadar yüksekle kayacın jeolojik yaşının da o kadar fazla olacağına dikkati çekerek, yerkabuğunun yaşının radyoaktifyöntemlerle belirlenebileceğini ilk kez o önerdi. Böylcce, Boltwood’un açtığı yolda ilerleyen radyoaktif tarihlendirme,
Libby’nin geliştirdiği karbon-14 yöntemiyle yerbilim ve arkeolojiye yeni bir atılım kazandırdı.
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 18. cilt, Anadolu yayıncılık, 1984