Baha Said Bey kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi
Baha Said Bey kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (d. 1882 -ö. 1939) Türkiye’de Alevî-Bektaşî, Ahî ve Nusayri Zümreleri adlı eserin yazarıdır. Çanakkale’nin Biga ilçesinde doğdu. Aslen Kafkasya’dan Anadolu’ya göç etmiş olan Dağıstanlı bir Türk ailenin oğludur. İlk ve orta öğrenimini âlim bir zat olan babasından aldıktan sonra Biga’daki okullara devam etti. Harp Akademisi’nden 1906 yılında Kurmay Yüzbaşı olarak mezun oldu ve ordu saflarına katıldı. 1907 yılında emekli oldu. Meşrutiyetten Cumhuriyetin ilanına kadar geçen sürede İttihat ve Terakki Cemiyeti, Milli Kongre ve Karakol Cemiyeti gibi kuruluşlarda aktif ve önemli görevler üstlendi. II. Meşrutiyet’in ilânına kadar Kahire’de dostlarının yanında kaldı ve resim dalında askerî okullarda başarılı olduğu için orada ünlü hattat ve ressamlardan dersler aldı. Askerlik sonrası bir süre Kahire’deki camilerin tezyinini yaptı. 1908 yılından itibaren ise İstanbul’da bir yazıhane açarak ticaret ve komisyonculuk yaptı. Hayatının son yıllarını İstanbul’da resim yaparak ve okuyup yazarak geçirdi. Entelektüel bir kişiliğe sahip olup Arapça, Farsça, Rusça, Almanca, Fransızca dillerine tamamen vakıftı. Bu dillerin yanında Urduca ve Çağatay Türkçesine de hâkimdi.
Millî Mücadele yıllarında Mustafa Kemal Paşa tarafından kendisine İrşad Heyeti’nde görev verildi. Millî Mücadele hareketine halk desteğini artırabilmek için Anadolu’yu gezdi. Cumhuriyet’in ilanından sonra makam ve mevkide gözü olmadığı için Tayyare Müfettişliğine atanmasını istedi ve bu vesileyle Anadolu’yu karış karış dolaştı. Türk kabilelerinin özellikle Doğu Anadolu bölgesinde yaşayan ahali ve aşiretlerin soy, dil, mezhep ve geleneklerini incelemeyi kendisine iş edindi.
İstanbul’da vefat eden Baha Said Bey, Merkezefendi’deki aile kabristanına defnedildi.
Halide ÖZÜDOĞRU ERDOĞAN
Kaynak: Ahi Ansiklopedisi, 1. cilt, T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Ankara, 2014