Anakharsis kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi

Anakharsis kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (İÖ, 6.yy) İskit bilgesi. Bilgeliğin tutkulara ege­men olmak, aşırılıktan kaçmak, nes­nelerin varlığını bilmek, özgün dü­şünmek gibi dört ilkesi olduğunu savunmuştur. Yaşamı konusunda yeterli bilgi yoktur. İÖ 588 dolayında yaşadığı, İskit Kralı Kadiysas’ın kardeşi olduğu söylenir. Yine söylentiye göre, Solon’un Atina’da yasaları düzenlediği dönemde Yunanistan’a giderek onunla görüşmüş, o çağın bilgeleriyle tanış­mış, ününü duyan Lidya Kralı Kreusus onu sarayına çağırmış, saygı göstermiştir. Ülkesine dönünce halkın inançlarına aykırı düşündüğü, yeni bir din kurmak istediği suçlamasıyla öldürülmüştür.

Başta Diogenes Laertius olmak üzere, değişik kaynaklarda değişik nitelemelerle anılan Anakharsis’ ın çağında ünlü, ilginç bir bilge olduğu anlaşılmakta, ancak yapıtları bilinmemektedir. Diogenes Laertius’un aktardığı düşüncelerinden anlaşıldığına göre Anakharsis, daha çok ahlak sorunları ve eğitim konuları üzerinde durmuştur. Görüşlerinin odağını tutkulara egemen olma, kendi kendini bilme, çevrede bulunan varlıkları tanıma gibi sorunlar oluşturur.

Anakharsis’e göre, kişi düşüncelerinde özgür olmalı, geçici eğilimlerden, olgunlaşmayı engelleyen girişimlerden, aşırı davranışlardan uzak durmalıdır.

Konuşurken sözcükleri tartarak, ölçerek söyle­meli, dile egemen olmalıdır. Beslenmede ölçüyü kaçırmamalı, cinsel ilişkilerde aşırılığa varmamalıdır. Bilgelik, kişinin kendini bilmesi, çevresini tanıma­sıdır.

Anakharsis’in, şarap konusunda söylediği ileri sürülen şu sözleri çok yaygındır: Şarabın üç ayrı salkımı vardır. Birincisi kişiye tad verir, sevinç, kıvanç sağlar, ikincisi kendinden geçirir, sarhoş eder. Üçün­cüsü de kişiyi, yaptıklarından utandırır.

Yunanistan’a gidip Agora’yı gezdikten sonra şunları söylemiş: “Yunanistan’a geldim. Grekler’in törelerini, alışkanlıklarını, yaşama biçimlerini öğren­dim, iskit ülkesine olgunlaşmış olarak dönme mutlu­luğu bana yeter.”

Anakharsis’e göre kişinin eğitilmesinde gözlem­lerin etkisi büyüktür. Azla yetinmek, aşırılıktan kaçınmak için en iyi yol sarhoşların iğrenç durumla­rını gözlemlemektir.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 14. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983