Acem İsa kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi
Acem İsa kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: ( ? -1539) Osmanlı mimar. Sinan’dan önce baş-mimarlık yapmıştır. Tebriz doğumlu olan Acem İsa’nın yaşamı ve yapıtları üzerine bilgiler kesin değildir. Bazı kaynaklarda adı Acem Ali ya da Acem Alisi olarak geçmektedir. Türk asıllı olduğu ileri sürülmekteyse de, İranlı olduğu ve I. Selim’in onu İran seferi dönüşünde yanında getirdiği sanılmaktadır. Ölüm yeri bilinmemektedir. Ölüm tarihi ise 1537 ile 1540 arasındadır. Sinan’ın başmimarlığa getirildiği tahmin edilen 1539’da, ya da bundan biraz önce ölmüş olduğu sanılıyor.
Acem İsa’dan sonra başmimar olan Mimar Sinan, onun yapıtlarından birçoğunu onardı. Bu yüzden, Acem İsa’nın yapıtları genellikle Sinan’a yakıştırılmış, bu konuda bir belirsizlik doğmuştur. Gebze’deki Çoban Mustafa Paşa Külliyesi ile Atmeydanı’ndaki ibrahim Paşa Sarayı, Acem isa’nın sonradan Sinan tarafından onarılmış bulunan yapıtlarının bilinen örneklerindendir. Bir başka yapıtı da Eskişehir’deki Çoban Mustafa Paşa Camii ve Türbesi’dir.
İstanbul’daki Sultan Selim Camii’nin de Acem İsa’ya ait olduğu sanılmaktadır. Bu kanıtlanmış bir bilgi değildir, ama caminin yapım tarihi ve üslubu nedeniyle, güçlü ve akla yakın bir olasılık olarak belirmektedir. I. Selim döneminin yapıtlarında görülen ince işçilikte, Sultan’ın İran ve Mısır’dan getirdiği mimarların etkisi olmuştur. Acem İsa’nın yapıtları da, böyle ince, sağlam ve teknik düzeyi yüksek yapılardır.
YAPITLAR:
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansklopedisi, 2. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983