Jacques Benigne Bossuet kimdir? Hayatı
Jacques Benigne Bossuet kimdir?
Jacques Benigne Bossuet kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1627-1704) Fransız tanrıbilimci. Papanın yetkisine karşı Fransız kilisesini korumak isteyen dönemin en etkili din adamı. Dijon’da doğdu. Paris’te oldu. Sekiz yaşında iken, avukat olan babasının başka bir yere atanması nedenivle, amcasıyla birlikte kaldı. Kilise için yetiştirilmek istenen Bossuet önce Cizvitler’in yönettiği Godrans Kolejine, sonra Paris’e giderek Navarre Kolejine girdi. 1652’de tanrıbilim konusundaki çalışmasıyla “doktor” sanını kazandı. Çeşitli kilise görevlerinde bulunduktan sonra çalışma amacıyla Metz’e çekildi. 1659’da üst görevlerde bulunan dostları onun yeniden Paris’e dönmesini sağladılar. Kısa süre içinde vaazlarıyla ilgi çeken Bossuet, 1669’da önemli kişilerin cenaze törenlerini yönetmekle görevlendirildi. Saray’da da beğeni kazanarak Condom rahipliğine atandı. 1670’te sarayda verdiği vaazlarla etki alanı genişledi, XlV. Louis’nin oğlu Dauphin’ın öğretmeni oldu.
Kralın kutsal hakkını ve mülkiyetçiliği konu edinen politik yazıları nedeniyle kral danışmanlığına yükseltildi. 1681’de Meaux başpapazı oldu. Saray üzerindeki etkisi ona üstlerinden daha çok güç ve yetki sağladı. 16S2’de bütün Fransız kiliselerinin adına, kralla birlikte, Fransa katolikliğinin papalıktan özerk olduğunu ilan etti. Son dönemlerinde Fenelon’ un kişiliğinde dinginciliğe (quietisme) karşı savaş açtı.
Bossuet, tanrıbilime Augustinus’un görüşlerini yorumlamakla girdi. Ona göre boyun eğme ve disiplin en yüksek özelliklerdir. Kilisenin yüksek yetkesi ve kralların tanrısal yetkileri, çalışmalarında, sürekli yinelenen ve birbirinden ayrılmaz konulardır.
Politıqne tirce de L’Ecriture Sainte adlı yapıtında kralın Tanrı adına yönetimi elinde bulundurması görüşünü savundu. Ancak, kralın bir tiran olmaması gerektiğini de ileri sürdü.
1’elscteye bir giriş niteliği taşıyan Traite de la connaissancc de Dien et de soi-meme kitabında, önce bireysel düşünme ve araştırmayı kınadı, sonra da Thomas ile Descartes’ın öğretilerini, yetkeye olanak sağlamaları nedeniyle, benimseyip birleştirmeye çalıştı. Bu yapıtında ruh, gövde, ruhla gövdenin birleşmesi, Tanrı, sonra insanla hayvan arasındaki ayrılıkları inceledi.
Bossuet’ye göre ahlak ilkeleri, matematik gerçekler ve devinim Tanrı’nın verdiği gerçekler olarak insanda doğuştan vardır.
Bitirilmemiş Dıscours sur l’histnire üniverselle adlı yapıtında “neyin varolduğunu” ve “varolanın neden daha çok olmadığım” açıklamaya çalıştı.
Ona göre, bir dinde başlıca ilke, birliğin sağlanmasıdır. Mezhep ayrılıklarından kaynaklanan inanç akımları birer ayaklanma gibidir. Sosyal eşitlik kuramı olumlu sonuca götüren bir çözüm değildir. Özellikle Protestanlar’a düşünce özgürlüğü tanımak Hıristıyanlık’ın birleştirici, bütünleyici görüşüne aykırıdır.
Bu nedenle Protestanlar’a inanç özgürlüğü sağlayan “Nant Fermani’nın yürürlükten kaldırılması doğrudur.
Mantıkla ilgili düşüncelerim üç bölümde toplayan Bossuet’ye göre, bu bilimin temelim oluşturan üç konu vardır: Tasarlamak, yargılamak, akıl yürütmek.
Bu konudaki çalışması Port-Roval mantığının temelini oluşturdu.
Bossuet’nın, kendinden sonra gelen tanrıbilimciler üzerindeki etkisi büyük oldu. Protestan anlayışına karşı çıkanlar, düşüncelerini savunurken onu, şaşmaz bir kaynak dive gördüler.
Toplu Yapıtlar
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 19. cilt, Anadolu yayıncılık, 1984