Nusret Köymen kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1903-1964) İstanbul’da doğdu. İlköğrenimini Kadıköy Nümune Mektebinde yaptı. 1926 yılında İstanbul Amerikan Koleji’nin Ticaret bölümünden mezun oldu. 1936-37’de Amerika’da köy sosyolojisi öğrenimi yaptı ve master derecesiyle mezun oldu. Çeşitli görevlerden sonra 1953 yılında Talim ve Terbiye Kurulu üyeliğine atandı. Bu görevde iken Gazi Eğitim Enstitüsü Eğitim Sosyolojisi derslerinin ilk öğretmeni oldu. Yazdığı Eğitim Sosyolojisi, öğretmen okulları için ders kitabı olarak kabul edildi.
Prof. Dr. Turhan Oğuzkan’a göre, onun görüşleri “Cumhuriyet esaslarına ve Atatürk inkılâplarına bağlı, milliyetçilik, özgürlükçü demokrasiye inanç, devletin önderliğinde teşebbüs ruhunun geliştirilmesi ve devlet yönetimine geniş katılma ilkelerine ağırlık veren bir halkçılık anlayışı olarak özetlenebilir.”
Öğretmen okullarında ilk kez 1924 yılında okutulmaya başlayan “Sosyoloji” dersi, 1953 yılından itibaren “Eğitim Sosyolojisi” oldu.
“Sosyoloji” dersi, Ziya Gökalp’in eğitim anlayışının bir sonucu olarak okullara girmiştir. Bunda onun rolü olmuştur. 1923’te İ. Hakkı Baltacıoğlu, “Terbiye: İçtimaiyat Nokta-i Nazarından” adlı kitabını yayımlamıştır. Bu kitabını üniversitede okutmuştur. 1924’te Bakanlık, Mehmet İzzet tarafından H. Gleyse’den çevrilen “İçtimaiyat Dersleri” adlı kitabı bastırmıştır. Bu da konuyu eğitim bakımından ele almıştır.
1936 yılında liselerde ve öğretmen okullarında Necmettin Sadık Sadak’ın “Sosyoloji adlı kitabı okutulmaya başlanmıştır. 1949 yılında Gazi Eğitim Enstitüsü Müdürü Hamdi Akverdi de “Toplumbilim” adlı bir kitap çıkardı. O yıllarda bu kitap da eğitim enstitülerinde okutulmuştur. Bu yıllarda dersin adı “Sosyoloji” olmakla birlikte, okutulması bir “Eğitim Sosyolojisi” anlayışında olmuş, yahut öyle amaçlanmıştı.
Nusret Köymen”in kitabı, eğitimin işlevine daha çok hizmet edecek şekilde, yani toplum gelişmesine katkıda bulunacak bir anlayışla yazılmıştır. Derslerinde de kitabındaki yöntemi uygulardı. Yöntemini, “iş başarma yöntemi” olarak nitelendirirdi. Bu, bir tür tartışma yöntemi idi. Burada inceleme, araştırma, sorun çözme yöntemleri birlikte kullanılırdı. Konu ile ilgili olarak, herkes, sınıfta kendi yaşantılarını, düşüncelerini ortaya atar, bunlar tartışılırdı. Sonuçlardan, sentez yoluyla, yeni sonuçlar çıkarılırdı. Monografik incelemelere önem verirdi. Kitabının sonunda da bir monografi örneği vardır.
Öğretmen okullarında bu dersi okutan öğretmenler, orada da aynı yöntemi devam ettirdiler. Özellikle son sınıf öğrencileri, staja çıktıkları zamanlar, bir köy incelemesi yapmayı gelenek haline getirmişlerdi.
Dr. Halil Fikret Kanad, “Eğitim Sosyolojisi” dersinin önemini ve değerini kabul etmekle birlikte, bunun programını beğenmiyordu. Bu nedenle, bunu da eleştiriyordu. Sonradan, kendisi ve “Terbiye Sosyolojisi” adlı bir kitap yayımladı. O, bu kitabında daha çok okul içi sorunlara yer vermiştir.
1970’li yıllardan sonra bu anlayış bırakıldı. Yeni “Eğitim Sosyolojisi” kitapları yayımlandı. Bunlar, daha kuramsal bir muhteva taşıyorlardı.
Kaynak: Öğretmen Yetiştirme Açısından Türkiye’de Eğitim Bilimleri Tarihi Üzerine Bir Araştırma, Cavit BİNBAŞIOĞLU, Milli Eğitim Basımevi, 1995