Mimar Sedefkar Mehmet Ağa Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MEHMED AĞA [Sedefkâr] ( ? – 1618?)

Türk, mimar. İstanbul’daki Sultan Ahmed Camii’ni yapmıştır.

Doğum tarihi ve yeri, ölüm tarihi belli değildir. İstanbul’da öldü. Evliya Çelebi’nin yazdığına göre Arnavutluk’taki İlbasan kentinde kırk tane çeşme yapmıştır. Bu bilgiye dayanarak Mehmed Ağa’nın İlbasan doğumlu olabileceği ileri sürülmüştür. 1562’de Rumeli’den devşirildi. Beş yıl Acemi Oğlanlar Kışlası’nda eğitim gördü. 1567’de Bostancılar Ocağı’na alındı ve Kanuni Sultan Süleyman Türbesi bahçesine bekçi oldu. Ertesi yıl Has Bahçe gûlemları arasına katıldı. Müzik öğrenmeye başladıysa da bir süre sonra vazgeçti, mimarlık eğitimi gördü. Mimar Sinan, mimar Davud Ağa, mimar Dalgıç Ahmed Ağa ve Has Bahçe halifesi Sinan Ağa’nın öğrencisi oldu. Yirmi yıl süren öğrenimi sırasında sedefkârlıktaki ustalığıyla öne çıktı. 1589’da padişah III. Murad için yaptığı sedef kakma bir rahle beğenilince kendisine Dergâh-ı Ali kapıcılığı rütbesi verildi. Bir görevle Mısır’a gönderildi. Bundan yararlanarak Arabistan’ın çeşitli kentlerini gezdi. İstanbul’a döndükten sonra, 1591’de Tuna boyundaki kaleleri denetlemekle görevlendirildi. Mimar Sinan’ın önerisi üzerine sedef işlemeli bir sadak yaparak padişaha sundu. Yapıtın beğenilmesi üzerine İstanbul kadılığı muhzırbaşlığına (başmübaşirlik) getirildi. Daha sonra kapıkulu süvarilerine katıldı. Hüsrev Paşa’nın yanında çalışmak üzere önce Diyarbakır’a, sonra da Şam’a gitti. Ancak bir süre sonra Hüsrev Paşa ile anlaşamayarak İstanbul’a döndü.

1597’de su nazırı oldu ve sekiz yıl İstanbul su yollarının bakımıyla ilgilendi. 1606’da da, Dalgıç Ahmed Ağa’nın yerine hassa başmimarı oldu. Bu görevi sırasında Bursa’da Sultan Murad Vakfı’nın bazı yapılarını, İstanbul’daki İbrahim Paşa Sarayı’nı, Top-kapı Sarayi’ndaki Enderûn Camii yanındaki köşkü onardı. 1610’da şeyhülislam Sunullah Efendi’nin isteği ve padişah I. Ahmed’in buyruğu üzerine Kabe’nin onarımı için gerekli plan ve keşifleri düzenledi. Eylül 1611’de yanma yardımcı mimarlar, demirci, marangoz, kuyumcu ustaları alarak Mekke’ye gitti, onarımı gerçekleştirdi.