KONSENSÜS

Konsensüs, sosyal
hayatta iki veya daha fazla insanın birbirlerine karşı olan davra­nışlarım
düzenleyici prensipler konusun­da anlaşma içinde olduklarım ifade eder. Bu
prensipler eskiden gelmiş de olabilir. Önemli olan, toplumun düzeni için bazı
konularda birliği sağlayabilmesidir.

Bir sosyal sistemin
üyeleri birbirlerine karşı olan davranış şekilleri, sahip olduk­ları roller,
sorumluluk ve görevleri konu­sunda anlaşmışlarsa bir konsensustan söz
edilebilir. Daha geniş bir ifadeyle, kon­sensüs, sosyal sistemin gayesine
ulaşması için takip edilmesi gereken metod, davra­nış ve hareket şeklini,
sorumlulukları ve meydana gelecek sonuçlar hususunda top­lumun görüş birliğinde
olduğunu ifade eder. Konsensüs’un sadece geleceğe dö­nük konularda değil,
geçmişle ilgili bazı meselelerde de geçerli olduğu ifade edil­mektedir.

Konsensüs (mutabakat)
terimi, daha çok demokratik toplumlarda ortaya çıkan

ve çeşitli hadiselere
göre değişebilen bir husustur. Aynı şekilde, insan düşüncesin­den kaynaklanan
prensiplerden oluşan di­ğer sistemlerde de bu değişme durumu sözkonusudur.

İslâm toplumunda
mü’minlerin aynı İnanç ve sistem anlayışına sahip olmaları, inançlarının bir
gereğidir. Temel konular dışında, ayrıntılarda bazı düşünüş ve yak­laşım
farkları olabilir. Fakat sistemin işle­yişi ile ilgili hususlar; temel naslar
veya bu temel prensipler doğrultusunda yapılacak içtin adlarla
düzenlenmektedir. Böylece İslâm’a inanan bir toplum içindeki fertle­rin
konsensüsü “naslar ölçüsünde” gerçek­leşebilmekte, halkın fikir
birliğinden çok, ümmetin alimleri ve ileri gelenlerinin bir hususta kısmen
ortak bir fikre varmaları­nı İfade eder.

(SBA)