HÜŞEYM BİN BEŞÎR KİMDİR? HAYATI VE ESERLERİ
Ebû Muâviye, Hüşeym bin Beşîr es-Sülemî, Benî – Süleym’in mevâlîsinden meşhur bir zâttır. (183) târihinde Bağdat’da vefat etmiştir.
Mevki-i İlmîsi: Hüşeym âlim, müfessir, nıuhaddîs, müteverri’ bir zâttır. Hadîs kitablarında kendisinden bir hayli hadîsler rivayet edilmiştir. Ez-cümle Sahîh-i Buhârî’de Minhâl vâsıtasiyle Hüşeym’den şu mealdeki hadîs-i şerif tahrîc edilmiştir:
Adiy b. Hatim radiya’llâhu anh demiştir ki :[89] âyet-i kerîmesinin nüzulüne muttali’ olunca, baş yastığımın altına biri siyah diğeri beyaz iki ip koydum. Geceleyin kalkıp baktım, birşey anlayamadım. -Yâni renklerini tefrîk ederek imsak vakti olup olmadığını kesdiremedim-. Sabahleyin huzûr-ı Nebevî’ye gittim, bunu arzettim. Resûl-i Ekrem, “Bundan murad gecenin karanlığiyle, gündüzün beyazından ibarettir.” diye buyurdular.
Hüşeym, şu mealdeki Hadîs-i Şerifin de râvîlerindendir :
Nebiyy-i Ekrem salla’llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki : “Bana beş -haslet- i’tâ olundu ki, bunlar benden mukaddem hiçbir kimseye i’tâ olunmamıştır. Ben, mücerred (düşmanlarımın kalbine ilkaa edilen) korku ile bir aylık mesafeye kadar nusrata nail oldum. Bana yer – yüzü mescid ve temiz kılınmıştır; artık ümmetimden herhangi kişi namaz vaktine kavuştu mu hemen namazını kılsın, (yâni su bulamazsa teyemmüm ederek namazını bulunduğu yerde edâ eylesin). Bana ganimet malları halâl kılınmıştır, halbuki benden evvel kimseye halâl kılınmış değildi. Bana şefaat (salâhiyyeti) verilmiştir. Ve her nebî yalnız kendi kavmine meb’ûs olmuştu; ben ise bütün nâsa (Peygamber) ba’s olundum.”
Velhâsıl : Hüşeym, mübarek bir zâttır. İbn-i Avn der ki : “Hüşeym vefatına kadar on sene yatsı namazının abdestiyle sabah namazını kılmıştır.”
Bu âbid, zâhid zâtın (Kitâbü’t-Tefsîr), (Kitâbü’s-Sünen fi’1-Fıkıh), (Kitâ-bü’1-Kırâât) ünvânıyle bâzı müellefâtı da vardır. Rahmetu’llâhi aleyh.
Me’hazlar : Umdetü’l-Kaarî, Fihrist-i İbn-i Nedîm,[90]
KAYNAK: Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük Tefsir Tarihi (Tabakatü’l-Müfessirin), Bilmen Yayınevi