BASKI

 

Genel anlamıyla
dışarıdan, belli bir şekilde hareket etmeleri ya da düşünmeleri içinkişilerin
davranışlarının yönlendirilmesine verilen ad. Baskı türleri arasında şiddet
kullanılarak veya şiddet kullanmaksızın yapılan, kaba kuv-vciin uygulandığı
veya kaba kuvvete başvurul­madan kurulan, kanunî veya kanun dışı baskı­lar
olmak üzere ikiye ayrılabilir.

Baskı kavramı toplum
bilimlerinde önemli biryerlutar, çünkü çoğu kez kanunî yollardan kuvvet
kullanımını (ülke içinde polis gücüyle, ülke dışından askerî güçle) devletin
nihaî ara­cı veya müeyyidesi saymak gerekmiştir. De­mokrasinin teorisi ve
pratiği, baskı kavramıy­la rıza kavramını birbirine zıt iki kavram say­makla
kurulabilmiştir. Demokrasi ülke içi ça­lışmaların baskı yoluyla çö/.ümc
götürülmesi­ne yönelik çabalara kesin ve belirgin sınırlar koyar.
Milletlerarası siyaseitc de hükümran devletlerin baskı kullanımına sınırlar
koyma ve baskıyı denetleme yönünde çabalar görül­mektedir.

Sosyal bilimciler,
kişiler ve gruplar tarafın­dan kontrol aracı olarak kullanılan kanunî dı­şı
baskıyla ilgilenmişlerdir. Bu alanda kanuni ve kanun dışı baskı oldukça
karmaşık hâle gir­mekte ve baskının nerede başlayıp yönlendir­menin etkilerinin
nerede bitliği hususu karan­lık kalmaktadır. Temel mesele araştırmaların ne
ölçüde devletin faaliyetleri içine girmesi ge­rektiği ve ne ölçüde diğer toplum
kurumlarıy­la bağlantılı olduğu şeklindedir.

(SBA) Bk. Baskı
Gnıptan; İktidar; Demokrasi.