Zübeyr bin Avvam

Kureyş kabilesinden olup Hz. Peygamberin halası olan Safiyye’nin oğludur. Küçük yaşta babasını kaybetti. Amcası Nevfel tarafından velayeti alındı. 16-20 yaşlarında müslüman olmuş ancak, küçüklüğünde kendisine sahip çıkan amcası tarafından İslamdan dönmesi için işkenceye uğramıştır. 615 yılında önce Habeşistan’a, sonra da Medine’ye hicret etmiştir. Aşere-i mübeşşere’den olan ve İslâm’ın ünlü cengâverlerinden olan Zübeyr,  Bedir, Uhud, Hendek başta olmak üzere hemen bütün önemli savaşlarda bulunmuştur. Bedir Savaşı’nda bir çok müşrik dışında “Kureyş’in aslanı, Muttaliboğulları aslanı” unvanlı amcası Nevfel’i de öldürmüştür. Uhud savaşında Hz.Peygamber’i kahramanca müdâfaa eden birkaç kişiden biridir. Mekke’nin fethinde İslam Ordusu‘nun sancaktarlığını yaptı.

Hz.Ömer devrinde de savaşlara katılan Zübeyr, 642 yılında Mısır’ın fethinde önemli bir rol oynamıştır. Hz. Peygamberin irtihalinden sonra meydana gelen siyâsi gelişmelerde aktif bir rol oynamış olup, bilhassa Hz, Osman’ın şehâdetini takip eden olaylardaki tavrı hakkında farklı görüşler vardır. Kendisi gibi ünlü bir sahâbı olan Hz. Talha bin Ubeydullah ile birlikte, Hz. Ali’nin hilâfetinden memnun olmayan Hz. Âişe tarafına geçti. Hz. Ali taraftarları ile Hz. Aişe taraftarları arasında meydana gelen ve İslâm tarihinde “Cemel Vak’ası” denen savaşa katıldı ancak, savaş sırasında Ali’nin kendisine Hz.Muhammed’in bir sözünü hatırlatması üzerine savaştan çekildi. Medine’ye doğru giderken kendisini takip eden Amr bin Cürümüz tarafından şehid edildi (H. 36/656). Kendisinden 38 hadis rivayet edilmiştir.