Sosyologlar

Ziya Gökalp’in Türk Sosyolojisine Katkıları

Sonuç olarak; sosyolojinin bilim olarak ülkemize yerleşmesinde Ziya Gökalp’in yeri
ve çabaları tartışılmayacak kadar önemli ve nettir. Sosyoloji Gökalp aracılığı ile
üniversiteye girmiş, üniversitede bir araştırma enstitüsüne ve süreli yayına kavuşarak
kurumsallaşma yolunda önemli bir adım atmıştır. Yine Gökalp’in yetiştirdiği ve
teşvik ettiği bilim insanları onun bilimsel eğilimleri doğrultusunda birçok sosyal bilim
alanını üniversitede faal hale getirmişlerdir. Gökalp sosyoloji dışında, diğer
sosyal bilim alanlarının kuruluşunu teşvik etmekle kalmamış, sosyolojide de önemli
isimler yetiştirmiş, onlar aracılığı ile Sosyolojizm ekolünü çok uzun yıllar ülkede
egemen kılmıştır. Bunların dışında, Gökalp’in düşünceleri başta Mustafa Kemal
Ziya Gökalp, ulusal bir toplum oluşturma yolunda kadın haklarına büyük önem
verir ve bu anlayışını yerleştirmek için de eski Türklerdeki kadınların sahip
oldukları haklara dikkat çeker.
Gökalp’in düşünceleri baştaMustafa Kemal Atatürk olmak üzere, Cumhuriyet
tarihi boyunca pek çok üst düzey yönetici, aydın ve bürokrat olmak üzere geniş bir çevrede etkili olmuştur.
Atatürk olmak üzere, Cumhuriyet tarihi boyunca pek çok üst düzey yönetici, aydı
n ve bürokrat olmak üzere geniş bir çevrede etkili olmuştur. Bu bağlamda, Ziya
Gökalp bilim, düşün, siyasal ve sosyal alanlarda öne sürdüğü görüşleriyle Türk düşün
ve siyasi tarihinin en önde gelen şahsiyeti olarak tarihdeki yerini almıştır.
Ziya Gökalp, evrimci, ilerlemeci, ve determinist bir sosyoloji ve toplum anlayı-
şı ile Türk toplumunu, Doğu uygarlığından Batı uygarlığına, imparatorluktan ulus
devlet aşamasına dönüştürme yolunda çalışmıştır. Radikalliğe ve gericiliğe sürekli
karşı çıkan Gökalp, imparatorluktan cumhuriyete, çok uluslu yapıdan tek uluslu
yapıya, ümmet anlayışından millet anlayışına geçiş sürecini teşvik eden, savunan
görüşler üretmiştir. Ona göre millet aşaması, toplumların evrimindeki son halkadır.