Zihni Derin Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

1878’de Japonya’dan getirtilen tohumların Bursa’ da denenmesi Anadolu’daki ilk çay yetiştirme girişimiydi, ancak başarılı olmamıştı. 1918’de Halkalı Yüksek Ziraat Okulu öğretmenlerinden Ali Rıza (Ertem) çay üretimine daha elverişli bir bölge olan Rize yöresinde araştırmalara başlayarak, 1921’de hazırladığı bir raporla bu bölgede turunçgillerin yanı sıra çayın da yetiştirilebileceğini vurguladı. Bu rapor üzerine, 1924’te özel bir yasa çıkarılarak Rize yöresinde fındık, turunçgiller ve çay tarımını başlatma girişimi devlet tarafından ele alındı, bu amaçla bir Çay Araştırma Enstitüsü’nün kurulması öngörüldü. Enstitünün kurucusu Derin, Rize yöresiyle aynı iklim koşullarında olan ve yıllardır çay tarımı uygulanan Batum’dan çay fidanı getirterek enstitünün bahçesinde ilk fidanlığı kurdu, deneme tarımını başlatmak için de fidanların bir bölümünü halka dağıttı. Ancak, yöre halkı kısıtlı toprağını geleceği belli olmayan bu ürüne ayırmak istemediğinden ilk girişim başarısızlıkla sonuçlandı. Uzun bir aradan sonra, 1937’de çay organizatörü olarak yeni girişimlerde bulunan Derin, Batum’dan getirttiği iki ton çay tohumuyla enstitüye bağlı üç fidanlıkta çay fidanı üretimini sürdürdü. 1940’ta çıkarılan yeni bir yasa, çay üreticilerine uygun koşullarda kredi verilmesi, mısır ve buğday yardımı, ürününün devletçe satm alınacağı güvencesi gibi özendirici önlemlerle çay tarımının yaygınlaşmasını sağladıktan sonra, Derin de çay işleme atölyelerinin kurulmasını örgütledi. 1947’de de Rize’de ilk çay fabrikası işletmeye açıldı. 1951’de, çay dikim alanlarının genişletilmesini öngören yasanın getirdiği önlemlerle çay on yıl içinde il tarımının hemen tek ürünü haline gelmiş, ayrıca Trabzon, Artvin, Giresun ve Ordu illerine yayılmıştı.

Rize ve yöresinde çay tarımına geçilmesinde Zihni Derin’in çok büyük katkısı olmuştur. Bu yeni tarım bitkisi de, bir yandan üreticiye daha az topraktan daha yüksek gelir olanağı yaratırken, bir yandan da o güne değin dışalım yoluyla sağlanan çayın ülke gereksinimini karşılayacak düzeyde üretilmesine ortam hazırlamıştır.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi