Zeyd bin Sabit Kimdir, Hayatı, Hakkında Kısa Bilgi

Zeyd bin Sâbit (Medine 612 ? – Medine 674) tanınmış vahiy katiblerinden, âlim sahabi.

Ensar’ın ileri gelenlerindendir. Babası Zeyd, hicretten önce, Evs ve Hazrec kabileleri arasında yapılan ve Yevm-i Buas diye anılan Buas Savaşı’nda ölmüştü. Hicretten önce çocukken müslüman olan Zeyd, Hz. Muhammed’in Medine’ye hicreti sırasında, on bir yaşlarında olan  17 sûreyi rahatlıkla ezbere okuya­biliyordu. Bedir Savaşı’na katılmak istediyse de peygamberden tarafından orduya alınmadı. Bedir Savaşı ertesinde esir müşriklere koşulan “Müslümanlardan 10 kişiye okuma-yazma öğretmek” şartıyla okuma-yazma öğrenenler arasındaydı. Başta Hendek ve Tebük olmak üzere bir çok gazalarda, bulunmuştur. Hz. Muhammed’in isteğiyle İbranice ve Süryanice’yi öğ­renmiş ve Yahudilerle olan yazışmaları o kaleme alırdı. Hz. Ömer ve Hz. Osman hacca gittikleri zaman, Medine’de onlara vekalet etmiştir.

Hz. Ebu Bekir onu Kur’ân’ı cem ve tertibe memur etmişti. O, bu kudsi görevi hakkıyle ifa etmiştir. Hz. Osman zamanında da Kur’ân’ı yeniden düzenleme görevi almış, bunu da lâyıkı veçhile başarmıştır. Zaten, Hz. Muhammed’in vahy kâtibi idi. Vahiyler dışında hükümdarlara veya bazı kabile reisle­rine gönderilecek mektupları da yazardı. Anlaşmaları kaleme alırdı.

Hz. Ömer’in hilafetinde de, kıraat, yani Kur’ân okuma il­minin öğretilmesiyle meşgul olmuştu. Ayrıca fetva işlerini de yürütüyordu. Fetva meselesinde çok sıkı ve hassas davranan Hz. Ömer, Zeyd bin Sâbit ile birkaç sahabinin dışında kalanların fetva vermesini yasaklamış­tı.

Tefsir ilmine büyük bir vukufiyeti vardı. Bir çok âyetin nüzul sebebini bilir, ihtiva ettikleri hakikat ve hikmetleri anlardı. Kendisinden tefsire dair bir kısım mâlumât rivayet edilmiştir.

Senelerce Hz. Muhammed’in huzurunda bulunduğu için, o ilâhı kaynaktan bir çok şeyler almıştır. Birçok sahabi ve tabii, ondan toplam 92 hadis rivayet etmiştir.