Tarihi-eserler2/yoros_kalesi_1_castle_turquia_1838 Yoros Kalesi

Yoros kalesi İstanbul’da Anadolukavağı sırtlarındaki Doğu Roma döneminden kalma kaledir. İmparatorluk zayıf düştükten sonra Cenevizlilerin eline geçmiş ve uzun süre onların elinde kalmıştır; bu yüzden bir Ceneviz kalesi olduğu inancı doğmuştur. Kalenin kapladığı alan İstanbul çevresindeki diğer bütün kalelerin kapladığı alandan çok daha büyüktür. İç kesimdeki kulelerin bazıları hâlâ iyi durumdadır ve duvarlarda Yunanca yazıtlar göze çarpar. Adının nereden geldiği kesin olarak bilinmemektedir. “Kutsal yer” anlamına gelen Hieron’dan geldiği görüşü oldukça yaygın olmakla birlikte, antik çağ tanrılarından Zeus’un sıfatı olan “uygun rüzgarlar” anlamına gelen ourios’tan geldiği Tarihi-eserler2/yoros_kalesi_2_castle_turquia_1838″ 280″ 209″ de iddia ediliyor. Ayrıca Yoros adının doğrudan doğruya “dağ” anlamındaki oros’tan geldiği de düşünülmektedir

Yoros Kalesi adı nereden geliyor?

Anadolukavağı Kalesi veya Ceneviz Kalesi olarak da bilinen bu kalenin adı, “kutsal yer” anlamına gelen Hieron’dan geliyor görüşü oldukça yaygın. Bununla beraber, antik çağ tanrılarından Zeus’un sıfatı olan “uygun rüzgarlar” anlamına gelen “ourios”tan aldığı da iddia ediliyor. Yoros adının doğrudan doğruya “dağ” anlamındaki “oros”tan gelmiş olması da düşünülebilir, belki de bu görüş daha doğrudur.

Boğaz’ın, Karadeniz’e açıldığı bu bölgede, belki de kalenin olduğu yerde, on iki Tanrı adına yapılmış bir Tarihi-eserler2/yoros_kalesi_3_castle_turquia_1838″ 279″ 186″ mabet vardı. Geçen yüzyılda burada bulunan bazı antik mimari parçaların bu mabedin kalıntıları olduklarına ihtimal verilir. Buradaki 12 tanrı adına yapılmış yapılar, Kale’nin tarihini tek tanrılı dinlerden öncesine götürmemizi olanaklı kılar.

Yoros Kalesi’nin bir Ceneviz yapısı olduğuna inanılır. Oysa değildir. Kulelerinden birinde görülen tuğladan harflerle yazılmış Grekçe kitabe, buranın Bizans inşaatı olduğunu gösterir. 14. yüzyılın başlarında, 1305’te kale, Şile Kalesi ile birlikte Türklerin eline geçmiş, ancak fazla bir süre elde tutulamamıştır. 1348’den itibaren de, Karadeniz ticaret yolu hakimiyetine sahip bulunan Cenevizliler buraya hakim olurlar. Fakat 14. yüzyılın sonlarında, Boğaziçi’nin Anadolu yakasına tamamen hakim olan Osmanlılar tarafından tekrar fethedilmiştir.
Tarihi-eserler2/yoros_kalesi_castle_turquia_1838″ 280″ 174″
Yoros’un tarih içinde sıkça el değiştirdiği anlaşılıyor. Ceneviz idaresinde kaldığına dair belgelerden biri de L. Sauli’nin 1831 tarihli, Ceneviz idaresine dair kitabında yer alan ve Prof. Multedo adında bir kişi tarafından kalenin kapısı üstünden kopya edilen Latince bir kitabe. Tarih kısmı okunamayan bu kitabede “Cenevizli Vincenzo Lercari’nin kutsal burun üzerindeki kaleyi tamir ettirdiği” bildiriliyor.

Yıldırım Bayezid’in, 1391’de karayoluyla Kocaeli’nden büyükçe bir kuvvetle gelerek Yoros’a çıktığını, buradan da Yahşi Bey’i göndererek Şile Hisarı’nı teslim aldığını Âşıkpaşazâde yazıyor. Bayezid bundan sonra Yoros Kalesi’ni bir üs gibi kullanıyor. Ardından, Güzelcehisar da denilen Anadolu Hisarı’nı yaptırıyor. Bu, Konstantinopolis’i fethetme yolundaki hazırlıkların en önemli ayaklarından sayılıyor. Kalenin yakınlarındaki ormanlık bölgede, içinde buranın zaptı sırasında şehit düşenlerin mezarları olan bir şehitlik vardı.