Tarihi Şahsiyetler

Yirmisekizzade Mehmed Said Paşa Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Yirmisekiz Çelebizade Mehmed Said Paşa (ö. 1175/1761) Osmanlı sadrazamı.

İstanbul’da doğdu. Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi’nin oğludur. Sadâret Mektubî Kalemi’nde memuriyet hayatına başladı ve burada halifeliğe kadar yüksel­di. Babasının Paris elçiliği sırasında onun kethüdası olarak Fransa’ya gitti. Fransa’­da iken bu ülkedeki gelişmeleri izledi ve Fransızca öğrendi. Geri döndükten sonra İbrahim Müteferrika ile birlikte Osmanlı ülkesinde ilk Türk matbaasını kurdu. Me­muriyet hayatında ilerlemeye başlayınca matbaacılıktan ayrıldı.

Üst dereceli memurlar sınıfına yükse­len Mehmed Said Efendi, 15 Şevval 1141-13 Şevval 1142 (14 Mayıs 1729 -1 Mayıs 1730) tarihleri arasında Bursa mukâtaacılığı, 16 Muharrem – 20 Rebîülevvel 1143 (1 Ağustos 1730 – 3 Ekim 1730) tarihlerin­de küçük kale tezkireciliği görevlerinde bulundu. 1143 Rebîülâhirinin ortalarında (Ekim 1730 sonlan) I. Mahmud’un cülusu­nu bildirmek üzere Rusya’ya şıkk-ı sâlis defterdarı pâyesiyle elçi olarak gönderildi. İki yıl sonra kısa bir müddet küçük rüznâmçeci oldu. Ardından I. Mahmud’un cülusunu tebrik için gelen Şerbatof a kar­şılık fevkalâde elçi sıfatıyla önce Rusya’ya ve oradan sefaretle İsveç’e gitti. İsveç’e görünürde XII. Şarl’a verilmiş parayı tah­sil için gönderilmişti. Ancak elçiliğinin asıl sebebi İsveç ile Rusya arasında bir ittifa­kın yapılıp yapılmadığının araştırılmasıy­dı. İsveç’in malî durumunun bozukluğu sebebiyle XII. Şarl’ın borcunu tahsil ede­medi. Fakat onun gayretleri neticesinde daha sonra Osmanlı İsveç ittifakı gerçek­leşti. İsveç’ten gelirken Lehistan’dan geç­ti ve Rusya-Lehistan ilişkilerine dair mâ-Iûmat toplayarak 18 Rebîülâhir 1146’da (28 Eylül 1733) İstanbul’a döndü.  15 Şevval 1146 – 19 Şevval 1147 (21 Mart 1734-14 Mart 1735) ve 14 Muharrem 1149 – 4 Şevval 1181 (25 Mayıs 1736 -15 Ocak 1739) tarihleri arasında iki defa silâhdar kâtipliği yapan Mehmed Said Efendi, 1736-1739 Osmanlı-Avusturya ve Rusya savaşından Önce bu harbi önle­mek için yapılan Niyemirav görüşmeleri­ne katılan Osmanlı heyetinde delege ola­rak bulundu. 5 Şevval 1151 – 16 Şevval 1152 (16 Ocak 1739-16 Ocak 1740) tarih­lerinde sipah kâtibi oldu. Belgrad Antlaşmasi’nın imzalanmasının (1739) ardından Avusturya ile sınır belirlenmesi için görevlendirildi ve yaklaşık iki yıl bu işle uğraştı. İstanbul’a döndükten bir ay son­ra 1154 Rebîülâhirinde (Haziran 1741) Fransa’ya Rumeli beylerbeyiliği pâyesiyle elçi olarak yollandı. Burada iken Belgrad Antlaşmasfnın tatbikini üstlenmiş olan Fransa Kralı XV. Louis’ye muahede şart­larına uymayan Ruslar’ı şikâyet etti. O sı­rada Voltaire’in oynamakta olan “Muham-med” adlı piyesini Türk elçisine karşı say­gısızlık olmasın diye ertelettiği, ressam­lardan büyük ilgi gördüğü ve birçok res­minin yapıldığı bilinmektedir. Said Efendi’nin elçiliği Paris’ten başlayarak Avru­pa’da yeni bir “Turquerie” dalgasına yol açtı,