Yermük Savaşı, Yermük Harbi Tarihi

Günümüzde Suriye, Ürdün sınır topraklarında olan Yermük nehri yakınlarında Yermük mevkiinde, 40 bin kişilik İslam ordusuna karşı onların en az 3 misli fazla askeri olan, Bizans ordusunun kesin mağlubiyetiyle biten savaş.

İslâm ordularının Suriye’deki ilerleyişlerini kale savunmaları ile önleyemeyeceğini anlayan Bizans İmparatoru Heraklios, bu işe bir son vermek için H. 15 (M. 636) yılının başlarında yetmiş bin kişilik bir ordu hazırlayarak, başına meşhur Sacellarius (Theodore Trithyrius) adındaki kumandanını tayin etti. Ve orduyu Suriye’nin güney taraflarına gönderdi.

Bizans ordusunun büyük bir güçle Suriye’ye doğru ilerlediğini haber alan Suriye’deki İslâm orduları başkumandanı Ebu Ubeyde bin Cerrah, hemen etrafa yayılmış olan İslâm ordusu fırkalarını, kumandanlarına haber göndererek Yermük’te toplamaya çalıştı. Ayrıca, durumu halife Ömer’e de bildirerek, O’nun izniyle Irak’taki İslâm ordusundan yardım istedi. Irak’tan. Ka’ka’ bin Amr kumandasında on bin kişilik bir yardımcı kuvvet hemen Suriye’ye geldi.

Günümüzde Yermük Nehri’nin kıyısında bulunan Yermük mevkiinde toplanan İslâm ordusunun mevcudu kısa zamanda otuz bin kişiyi aştı. Başkumandan Ebu Ubeyde bin Cerrah, almış olduğu tedbirlerle Bizans ordusunun Yermük’e doğru gelmesini sağladı. Suriye’nin güneyine doğru inen Sacellarius kumandasındaki Bizans ordusu, 12 Recep H. 15 (20 Ağustos 636) tarihinde Yermük’te İslâm ordusu ile karşılaştı.

İki ordunun Yermük’te karşılaşmasının 3. günü, Ebu Ubeyde bin Cerrah, 15 Recep H. 15 (23 Ağustos 636) tarihinde Bizans ordusu ile kanlı bir savaşa tutuştu. Tam gün devam eden savaşın sonunda 200 bin askerinin yaklaşık yarısını kaybeden Bizans ordusu büyük bir bozguna uğradı.

Suriye’nin muhafazasına artık imkân olmadığını anlayan ve Suriye’deki İslâm ordusu ile Irak’taki İslâm ordusu arasında duran Bizans İmparatoru Heraklios, bunun çok tehlikeli olduğunu sezince, hemen Urfa’dan Simsat’a gitti. Burada yüksek bir tepeye çıkıp Şam taraflarına hasretle baktıktan sonra: “Ey Suriye, artık seninle şimdiden sonra buluşmamak üzere elveda” dedi. Sonra da İstanbul’a dönüş hazırlığına girişti. Heraklios’un, Suriye hakkındaki sözleri. Yermük savaşının önemini daha çok belirtmektedir.

Yermük meydan savaşında Bizans’lıların direnişi tamamen kırıldıktan sonra, İslâm orduları Suriye’yi tümüyle ele geçimek için fırkalara ayrılarak şehir ve kaleleri teker teker zabtetmeye başladılar. Başkumandan Ebu Ubeyde bin Cerrah, Yermük’ü takiben Humus’a hareket ederek şehri ikinci defa fethetti. Sonra, Halep ve Antakya üzerine yürüyerek buraları da ele geçirdi. Halid bin Velid de Kınnesrin’e giderek hafif bir direnişten sonra burasını  cizyeye bağladı. Bu arada Bizans’a tabi olan Suriye’deki Tenuh ve Tayy kabileleri İslamiyeti kabul ettiler. Halid bin Velid, Kınınesrin’den sonra, başkumandanın emriyle Maraş taraflarına doğru ileyerek Maraş şehrini ele geçirdi.

Ürdün kıtası emiri Şurahbil bin Hasene de Ürdün Vadisi’ni fethetti. Böylece, H. 15 (M. 636) yılı içinde bütün Suriye Müslümanların eline geçmiş oldu. Antakya, Buka, Cüme, Erin, Tizin, Kuruş, Tace Balis ve Kasrin gibi şehirler kan dökülmeden ele geçti.