Yeniler Grubu Nedir, Sanatçıları, Ressamları, Kimlerdir, Hakkında Bilgi

YENİLER GRUBU

1937’den sonra İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nin Resim bölümünü yönetmiş olan Fransız ressam Leopold-Levy’nin öğrencilerinden seçkin bir grup, 1941 yıllarında Yeniler adiyle toplanarak sergiler açmağa, kendilerini tanıtmağa başlamışlardı. Daha ilk sergilerinde bu genç ressamları içten benimseyen, övücü yazılarıyle topluma tanıtan Ahmet Hamdi Tanpınar, 1946’da açtıkları bir sergi için şunları yazmıştı:

«Şüphesiz bu genç sanatkârlar fakir bir milletin çocukları olduklarını, bulunduğumuz yapıcı devirde bir yığın imkânsızlıklar içinde çırpındığımızı, iki asırlık bir mazi seyyiesinin hesabını ödediğimizi, hulâsa, ancak yirmi senenin içinde hayatımıza düzen vermeğe çalıştığımızı, buna rağmen sanatın ön planda düşünüldüğünü biliyorlar. Fakat kendi kudretlerini de biliyorlar; bu memleketin ekonomisine henüz açılmamış bir maden gibi, işletilmeyen bir liman gibi dahil olduklarını da biliyorlar. İçlerinde bugün bir kudret çağlıyor. Bu kudret ya dışarıya çıkacak, ya da kendilerini olduğu yerde boğacaktır».

Yeniler’i savunanlar arasında Mustafa Şekip Tunç, Hilmi Ziya Ülken gibi ünlü bilim adamları da vardı. Nuri İyem, Avni Arbaş, Selim Turan, Turgut Atalay, Fethi Karakaş, Mümtaz Yener, Agop Arad, Kemal Artun gibi sanatçılardan kurulu bu gençler grubuna sonraları Nejad ve Abidin Dino da katıldılar. Yeniler, kendilerinden önce gelen D Grubu sanatçılarının batı akımlarını getirmekle yetindiklerini, yurt sorunları ve toplum dertleriyle ilgilenmediklerini söylüyor, oysa kendilerinin, acı da olsa bazı gerçekleri açıklayacaklarını öne sürüyorlardı. Gerçekten de ilk sergileri, batılı tekniğe uymakla birlikte konuları bakımından yerel bir nitelik taşıyordu. Halk yığınlarının yaşantısı, işçiler, günlük dertler ele aldıkları başlıca temalardı. Ne var ki, bir süre sonra Avni Arbaş, Selim Turan, Nejad, Abi-din Dino gibi kendilerinden çok şey beklenen gençlerin Fransa’ya gidip bir daha dönmemeleri, daha sonraları da Nuri İyem ve Ferruh Başağa’nın gerçekçi konuları bir yana bırakıp soyut araştırmalara yönelmeleri, Turgut Atalay’ın ise tiyatro dekorculuğuna daha çok emek vermesi, Yeniler’in kurmak istediği bu sistemi oldukça baltalamıştı. Yine de Yeniler Grubu, D Grubu kadar uzun ömürlü olmamasına rağmen, resim tarihimizde belli bir aşamanın öncüsü oldu. Grup çoktan dağılmış, başlıca temsilcileri topluluktan ayrılmış olduğu halde, her biri sanat çalışmalarını değişik eğilimler içinde sürdürmüşlerdir.