Tarihi Şahsiyetler

Yemelyan Pugaçov Kimdir, Hayatı, Ayaklanması, Hakkında Bilgi

PUGAÇOV, Yemelyan İvanoviç (1742-1775)

Rus köylü önderi. 1773-1775 arasındaki büyük köylü ayaklanmasına önderlik etmiştir.

Doğum tarihi kesin değildir. Bazı kaynaklar doğum tarihini 1726 olarak da vermektedir. Ural bölgesindeki Zimoveyskaya köyünde doğdu, 22 Ocak 1775’te Moskova’da öldü. Don Kazakları’ndan olan Pugaçov, eğitim görmedi. 1763’te askere alınarak Yedi Yıl Savaşı’nın (1756-1763) son çarpışmalarına katıldı; 1764’te Rus ordusuyla birlikte Polonya’da bulundu ve 1770’te Osmanlılar’a karşı savaştı. Bu savaşta sakatlandığı için kısa bir süre izinli sayıldı. Ancak izninin bitiminde orduya dönmeyi reddettiği için tutuklandıysa da kaçmayı başardı; yaşamının sonuna değin “kaçak” olarak yaşadı.

Pugaçov’un yaşadığı II. Katerina döneminde, soylulara yeni ayrıcalıklar tanınarak yeni kazanılan topraklarda da toprak köleliği (serflik) yaygınlaştırılmış, Dinyepr, Don, Ural ve Volga bölgelerindeki Kazaklar’ ın yerel özerkliklerine ilişkin ayrıcalıklar kaldırılmış, zengin Kazaklar’a toprak kölesi sahibi olma hakkı tanınırken, yoksul Kazaklar, ağır askeri yükümlülükleri de olan toprak köleleri konumuna düşürülmüştü. Sibirya, Kırım gibi merkeze uzak bölgelerde de kolonizasyon (boş toprakların tarıma açılması ve yeni yerleşimlerin kurulması) hareketi, Ruslaştırma siyasetiyle birlikte yürütülüyordu.

1760’larda II. Katerina toprak köleleri dışındaki toplumsal kesimlerin temsilcilerinin katıldığı bir meclis toplamış, yeni hukuksal düzenlemelere girişmişti. 1762’de soyluların, merkezi hükümete karşı zorunlu hizmetlerinin kaldırılması köylülerin ezici bir çoğunluğunu oluşturan toprak kölelerinde de soylulara karşı kendi yükümlülüklerinin hafifletileceği umudunu doğurmuştu. Değişik halklar ve göçebe topluluklar da eski görece özerkliklerine kavuşma mücadelesi içindeydiler. 1762-1769 arasında yaklaşık 150.000 köylünün katıldığı bir ayaklanma dalgası gerçekleşmiş, 1772’de Ural bölgesindeki büyük bir Kazak ayaklanması kanlı bir biçimde bastırılmıştı.