Yavuz Sultan Selim Kimdir, Hayatı, Kısaca, Özet

I. Selim (Yavuz) (10 Ekim 1470 – ö. 21/22 Eylül 1520)

Amasya’da dünyaya geldi, Trabzon valisi iken, 1512’de babası II. Bayezid’in feragati üzerine dokuzuncu Osmanlı padişahı olarak tahta geçti. Saltanatının ilk yılları tahtta hak iddia eden diğer şehzadelerden Ahmed ve Korkut’la mücadele ile geçti. Daha sonra, adamları vasıtasıyla bütün Anadolu’ya fitne yayan İran padişahı Şah İsmail’in üzerine yürüdü. 1514’de Çaldıran sahrasında Şah İsmail’i mağiub etti; savaş sonunda tacını tahtını, karısını ve çocuklarını ele geçirdi. Bu zafer üzerine Van, Bitlis, Diyarbekir, Erzincan, Bayburt, Erzurum, Maraş ve Elbistan’ın dahil olduğu büyük bir saha Osmanlı idaresine geçti. Asıl büyük ideali Türk-İslâm İmparatorluğu kurmak olan Yavuz, bu sefer Mısır’a yöneldi. 1516’da Mercidabık’ta Mısrlıları mağlub etti. Ertesi yıl Ridaniye’de Kölemenleri hezimete uğrattı, Kahire’ye girdi. İstanbul’a dönünce, halifelik, ulemâsının huzurunda Halife Mütevekkil Alellah’dan Osmanhiara devredildi; Mısır’dan getirilen Mukaddes Emanetler Topkapı Sarayı’nda hususi bir kısma konuldu. Büyük bir donanma hazırlattı. Ordunun başında Edirne’ye doğru yola çıktı. Çorlu yakınlarında sırtında çıkan bir çıban yüzünden hastalandı ve otağ-ı hümâyûnda vefat etti.

Sert ve haşin bir mizaç sahibi olan Yavuz, kendisinin âleme nizam vermek için geldiğine inanan biriydi. Askerî bakımdan Yavuz için, dünya tarihinin kaydettiği ender simâlardandr denilebilir, çüıkü Anadolu birliği uğruna kazandığı zaferler tam dört yüz sene tesirlerini göstermiştir. Yahya Kemal bu cihangir padişahı “Selimnâme”sinde :

Sultan Selîm-i evveli ram etmeyib ecel;
Fethetmeliydi cihânı şân-ı Muhammedi

mısrâlarıyla yüceltmiştir. Farsça müretteb bir Divan’ı bulunan Yavuz’un bilhassa:

Şîrler pençe-i kahrımda olurken lerzân;
Beni bir gözleri âhû-ya zebûn etti felek!”

beyti onun mizacını gösteren şiirler arasındadır.