Edebi ŞahsiyetlerFelsefe Yazıları

Yaşar Kemal Kimdir, Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği

Yaşar Kemal (gerçek adı: Kemal Sadık Gökçeli, 1923; Osmaniye Gökçedam (Göğceli) Köyü’nde doğdu), Adana yöresinin Kürt asıllı Türk romancısı, senaryo ve öykü yazarı. Türk edebiyatı’nın en önde gelen kalemlerinden biridir.

1925 yılında Osmaniye’nin Gökçedam köyünde Kürt kökenli Nigâr Hanım ile çiftçi Sadık Efendi’nin oğlu olarak dünyaya geldi. Aslen Muradiye’li olan aile, I. Dünya Savaşı nedeniyle Van’dan Osmaniye’ye göç etmiştir. Küçük yaşta bir kaza nedeniyle bir gözünü kaybeden Yaşar Kemal, beş yaşında iken babasını kan davası yüzünden kaybetti.

İlkokulu Kadirli Cumhuriyet Okulu’nda okudu. Ortaokul yılları Adana’da geçti. Tarlalarda ırgatlık, amelebaşılık, pirinç tarlalarında su bekçiliği, arzuhalcilik, öğretmenlik, kütüphane memurluğu gibi işlerde çalıştı. Bu arada “Ülke”, “Kovan”, “Millet”, “Beşpınar” dergilerinde şiirleri görüldü.

1940’lı yıllarda Adana’da çıkan Çığ dergisi çevresindeki yazar ve aydınlarla ilişki kurdu ve şiirleri o dergide de yayımlanmaya başladı. Abidin Dino ve ağabeyi Arif Dino ile kurduğu yakınlık onun düşünce ve edebiyat dünyasının gelişimini etkiledi. edebiyat/yasar_kemal_” 178″ 253″

Ramazanoğlu Kütüphanesi’nde çalıştığı dönemde Orhan Kemal’le tanıştı. İlk öyküleri “Bebek”, “Dükkâncı”, “Memet ile Memet” 1950’lerde yayımlandı. İlk öyküsü “Pis Hikâye”yi ise 1944’te Kayseri’de askerliğini yaparken yazdı.

1951 yılında İstanbul’a yerleşerek, Cumhuriyet Gazetesi’ nde fıkra ile röportaj yazarlığı yapmaya başladı. “Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün” başlıklı röportajıyla Gazeteciler Cemiyeti Özel Başarı Armağanı’nı kazandı. O yıllarda öyküleriyle de ilgi çeken sanatçının 1952 yılında “Sarı Sıcak” adlı öykü kitabı yayımlandı. İlk romanı “İnce Memed” 1955 yılında çıktı. 1955-1984 yılları arasında öykü, roman, röportaj ile makalelerinden oluşan 33 kitabı yayımlandı.

Yaşar Kemal, ilk romanı “İnce Memed” ile 1955 yılında Varlık Roman Armağanı’nı kazandı. 1974 yılında “Demirciler Çarşısı Cinayeti” adlı yapıtı, Madaralı Roman Ödülü’ nü aldı. “Yer Demir Gök Bakır” Fransa’da 1977 yılında, Edebiyat Eleştirmenleri Sendikası tarafından yılın en iyi yabancı romanı seçildi. “Binboğalar Efsanesi” 1979 yaz dönemi için Büyük Edebiyat Jürisi tarafından seçilen kitaplar arasında yer aldı. 1982 yılında uluslararası Del Duca Ödülü’ ne değer görülen Yaşar Kemal, 1984 yılında Fransa’ nın Légion D’Honneur “Commandeur” mertebeli nişanını aldı. Aynı ödülün Grand Officer (Büyük Subay) mertebeli olanınıda 2011’de aldı. Bu son nişanı alması Fransa’nın “Ermeni soykırımını inkar suçu”nu yasalaştırdığı günlerde olması eleştirilmesine neden oldu.

Yapıtlarında Adanayı, Çukurova’yı, Adana insanının ağalık sistemi altındaki acı yaşamını, ezilişini, sömürülüşünü, kan davasını, ağalık ile toprak sorununu ortaya koyan yazarın betimlemeleri yapıtlarının en önemli özelliğidir. Bu yüzden Adana insanının kalbinde yeri çok ayrıdır ve kendisine 2009 yılında, doğduğu topraklarda Adana – Çukurova Üniversitesi tarafından, törenle fahri doktora ünvanı verilmiştir. 40 aşkın dilde yayımlanmış olan kitaplarıyla, dünya yazınında çok önemli bir yere sahiptir.

İspanyol göçmeni Mandil Paşa’nın torunu Tilda ile evliydi.

Eserleri:

  • Roman: İnce Memed (4 cilt, 1955, 1969, 1984, 1987)
  • Teneke (1955)
  • Orta Direk (1960)
  • Yer Demir Gök Bakır(1963)
  • Üç Anadolu Efsanesi (1967)
  • Ölmez Otu (1968)
  • Ağrı Dağı Efsanesi (1970)
  • Binboğalar Efsanesi (1971)
  • Çakırcalı Efe (1972)
  • Akçasazın Ağaları / Demirciler Çarşısı Cinayeti (1974)
  • Akçasazın Ağaları / Yusufçuk Yusuf (1975)
  • Yılanı Öldürseler (1976)
  • Al Gözüm Seyreyle Salih (1976)
  • Allahın Askerleri (1978)
  • Kuşlar da Gitti (1978)
  • Deniz Küstü (1978)
  • Höyükteki Nar Ağacı (1982)
  • Yağmurcuk Kuşu / Kimsecik 1 (1980)
  • Kale Kapısı / Kimsecik II (1985)
  • Kanın Sesi / Kimsecik III (1991)
  • Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana (1997)
  • Karıncanın Su İçtiği (2002)

Öykü

  • Sarı Sıcak (1952)
  • Bütün Hikâyeler (1975)

Deneme-Derleme

  • Ağıtlar (1943)
  • Taş Çatlasa (1961)
  • Baldaki Tuz (1974)
  • Gökyüzü Mavi Kaldı (1980)
  • Ustadır Arı (1995)
  • Zulmün Artsın (1995)

Çocuk kitabı

  • Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca (1977)

Röportaj

  • Çukurova Yana Yana (1955)
  • Peribacaları (1957)
  • Bu Diyar Baştan Başa (1971)
  • Bir Bulut Kaynıyor (1974)