Yahya Kemal Beyatlı Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği, Hakkında Bilgi

BEYATLI, Yahya Kemal (1884-1958) Türk şair. Getirdiği yeniliklerle, şiir anlayışıyla Türk şiirinde çığır açmış şairlerden biridir.

2 Aralık 1884’te Üsküp’te doğdu. Asıl adı Mehmed Agâh’tır. Babası Üsküp’te bir süre Belediye Başkanlığı yapmış olan Niş’li İbrahim Naci Bey’dir. Annesi Nakiye Hanım Divan şairlerinden Leskofça’lı Galip’in yeğenidir. Beyatlı’nm çocukluğu Rumeli’de geniş toprakları olan annesinin, babasının çiftliklerinde geçti. İlköğrenimini tamamladıktan-sonra 1895’te Usküp Idadisi’ne girdi. Bu okuldaki öğrenimi sırasında aynı zamanda İshak Bey Camii Medresesi’ne devam ederek Arapça, Farsça dersleri aldı. Türk-Yunan (Teselya) Savaşı başlayıp, ailesi Selanik’e taşınmak zorunda kalınca, öğrenimini Selanik Idadi-si’nde sürdürdü. 1902’de ailesi tarafından İstanbul’a gönderildi, savaş yüzünden aksayan ortaöğrenimini Vefa İdadisi’nde tamamladı. Daha on bir yaşındayken annesini yitiren şairin Balkan şehirlerinde geçen çocukluk yılları, yaşamı boyunca üzerinde silinmez izler bırakmıştır.

1903’te ailesinden izinsiz Paris’e gitti, 1903-1904 ders yılında okuduğu Meaux Koleji’nde Fransızcasını ilerlettikten sonra Paris’te Siyasal Bilgiler Okulu’nun (L’Ecole Libre des Sciences Politiques) Dış Siyaset Bölümü’ne yazıldı. Bu okulda Albert Sorel, Emile Bourgeois, Albert Vandal gibi, zamanın tanınmış tarihçileri ders veriyorlardı. Sorel’in derslerini büyük bir ilgiyle izledi. Bu derslerde tarih zevkini, kültürünü edindi, içinde aynı yöntemlerle Türk tarihine eğilmek isteği doğdu. Ancak tarihe olduğu kadar edebiyata da ilgi duyuyordu. Fransa’ya gidişi, kendi açıklamasına göre, “Jön Türk hareketine kapıl-ması”nın bir sonucu olduğu halde, oradaki siyasi çalışmalardan uzak durdu, edebiyatçıların, sanatçıların toplantılarına katıldı. Eski, yeni kuşaktan çeşitli Fransız şairleriyle tanıştı. Edebiyat-ı Cedide şiirinin etkisinden kurtularak yeni bir şiir anlayışına varmasında, Fransız edebiyatını yakından tanıma fırsatı bulmasının büyük payı vardır.

Dokuz yıl Paris’te kaldıktan sonra 1912’de yurda döndü. O yılların yaşantılarını “Eski Paris” adlı şiirinde dile getirir. 1913’te Darüşşafaka’ya tarih ve edebiyat öğretmeni olarak atandı. Yavuzselim’de açılan Medrese-tül-vaizin’de (Vaizler Medresesi) bir süre İslam uygarlığı dersi okuttu. Daha sonra Darül-fünun’da uygarlık tarihi, Türk ve Batı edebiyatı dersleri verdi (1915-1923). Buradaki dersleri genç kuşak üzerinde etkili oldu; A.Hamdi Tanpınar, Nurullah Ataç, Mustafa Nihat Özön öğrencilerinden birkaçıdır. Beyatlı bu genç yazarlarla birlikte daha sonra Dergâh dergisini çıkarttı.