X. Alfonso (Akıllı) Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi
ALFONSO X [Akıllı] (1221-1284)
Castille ve Leon kralı. Orta Çağ’da bilim adamlarını koruyan hükümdarlardandır.
Toledo’da doğdu. Sevilla’da öldü. Castille ve Leon Kralı III. Ferdinand’m oğludur. Gençliğinde savaş ve yönetim konusunda eğitildi. 1248’de, babasının Sevilla’yı Mağrıbîler’den almasında önemli rol oynadı. Aragon Kralı I. James’in kızı ile evlendi ve on çocuğu oldu.
X. Alfonso 1252’de tahta geçti. Krallığını genişletmek için, Portekiz Kralı III. Aifonso ile savaştı. 1253’teGaskonyaüzerindehak iddia etmeye başladıysa da 1254’te bundan vazgeçti. Fransa ile düzensiz savaşlar yaptı. Kutsal Roma imparatorluğu tahtını ele geçirmeye çalıştı; 1257 ve 1273’te iki kez yenildi ve afaroz edilme korkusuyla geri çekildi. 1266’da Aragon Kralı I. James’in de yardımıyla Murcia’daki İslam egemenliğine son verdi.
III. Ferdinand zamanında başlamış olan ve bu dönemde tüm Avrupa’da yaygınlaşan aristokrasi ile krallıklar arasındaki mücadele, X.Alfonso’nun döneminde de sürdü. Alfonso, bir iç savaşı önlemek için aristokrasiye geniş ayrıcalıklar tanıdı.
1275’te büyük oğlu Ferdinand ölünce, küçük oğlu Sancho ile Ferdinand’m oğlu Alfonso arasında taht kavgası başladı. 1282’de Sancho, babasının tahttan indirildiğini ilan etti. X. Alfonso Sevilla’ya kaçtı ve orada öldü.
Çağının en aydın hükümdarlarından biri olan X. Alfonso, çok yönlü bir bilgin, astronom, şair, tarihçi, hukukçu ve bilim koruyucusuydu. Orta Çağ’da, İlk Çağ bilimi Batı’ya, özellikle Arapça’dan çeviriler yoluyla, İspanya’dan giriyordu. Alfonso’nun koruduğu topluluklardan biri de, Hıristiyan, Müslüman ve Yahudi bilim adamlarından oluşan ve Arap bilginlerinin yapıtlarını Latince ve İspanyolca’ya kazandıran Toledo’daki Çevirmenler Okulu idi.
Alfonso’nun yayımlanmasını sağladığı başlıca yapıtlar hukuk alanında Las Siete Partidas (“Yedi Bölüm”), astronomi alanında Tablas Alfonsies (“Alfonso Cetvelleri”); halk diliyle yazılmış tarih derlemesi Cronica General’d ir (“Genel Kronik”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi