Woody Allen kimdir? Hayatı ve filmleri
Woody Allen kimdir? Hayatı ve filmleri hakkında bilgi: (1935) ABD’li sinema sanatçısı. Oynadığı ve yönettiği komedilerle özellikle 1970′ lerden sonra önem kazanmıştır. New York’ta, Brooklyn’de doğdu. Asıl adı Ailen Stesvart Konigs’dir. New York Üniversitesinde öğrenciyken komedi türüne yatkınlığının ortaya çıkmasıyla televizyon yıldızları için güldürü malzemeleri yazmaya başladı. Daha sonra çeşitli gazetelerin köşe yazarları için espriler, kimi revü ve müzikaller için de skeçler yazdı. 1961’den başlayarak New York’ta, genellikle sanatçıların oturduğu Greenwich Village “cafe”lerinde kendi yazdığı küçük oyunları oynamaya başladı. Alanındaki yeteneği dikkat çekince TV komedi programlarına katıldı ve lüks gece kulüplerinde sahneye çıktı. 1965’te senarist ve oyuncu olarak sinemaya geçti. Daha sonra kendi filmlerinin yönetmenliğini de üstlendi. 1977’de Annie Hail adlı filmi Oscar Ödülü alırken kendisine de yönetmen ve senarist olarak iki ödül verildi.
Ailen, TV ve gazino sahnelerinde komedyenliğini sürdürürken alaycı parodileri ve ince esprileriyle dikkat çekiyordu. İlk filmi senaryosunu yazdığı ve başrolü oynadığı What’s New, Pussycat’dır. 1966’da ölçülü ve ince mizah anlayışıyla bir başyapıt olarak kabul edilen What’s Up, Tiger Lily ? adlı filmi yönetti. Yer yer saçmaya varan vurucu esprilerle donanmış bu filmde, ikinci sınıf bir Japon korku filminin ses bandını olduğu gibi kullanması Allen’e özgü çılgınlıklardan biri olarak değerlendirildi.
Oyun yazarlığı da yapan Woody Allen’in Broad-way tiyatroları için yazdığı Don’t Drink the Water ve Play İt Again, Sam adlı oyunları başarılı olunca, başka yönetmenler tarafından sinemaya uyarlandı.
1970’lerde birbiri ardınca çektiği Bananas, Slee-per, Love and Dcath gibi filmlerle ününü pekiştirdi, kendine özgü bir komedi türü geliştirdi. Bananas Güney Amerika’da düşsel bir “Muz Cumhuriyeti”n-deki politik kargaşayı, darbe ve karşı darbeleri, güncel politikaya atıflar yaparak işlemektedir. Sleeper ise ameliyat olmak üzere yattığı masadan 200 yıl sonra kalkan bir adamın yeni dünyadaki serüvenlerini aktarırken, bir bilim-kurgu parodisi yoluyla günümüz politika, cinsellik, çevre kirlenmesi vb. konularını gündeme getirir. Yönettiği filmlerin kimi sahnelerinde Antonioni, Bergman, Ayzenştayn gibi yönetmenlerin ünlü sahneleriyle alay eden Ailen, 1977’de Annie Hail ile en büyük ticari ve sanatsal, başarısını kazandı.
Allen, 1978’de çektiği ve komedi türüne girmeyen Interiors filminde değişik bir anlatım denedi. Bu filmde, komedilerinde de kendini duyuran, ama gülmecenin ön plana çıkması yüzünden belirginleşmeyen endişe, kendine güvensizlik gibi duygular taşıyan insanların kendi benliklerini araştırma serüvenleri, hüzünlü bir hava içinde yansıtılır.
Woody Allen, Amerikan toplumunda yerleşik kimi değerlerin hızla sarsıldığı bir dönemde, bu sürecin hızlanmasına yardımcı olan bir komedyen olarak ortaya çıkmış, özellikle aydın çevrelerin ve öğrenci kesiminin büyük ilgisini toplamıştır. Çevresi ve toplumla birlikte kendisini de alaya almasını bilen Ailen, sinemada belirli bir komedi anlayışını yerleştirmiştir.
Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 5. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983