Edebi Şahsiyetler

William Wordsworth Kimdir, Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

WORDSWORTH, William (1770-1850)

İngiliz, şair. Coleridge ile birlikte romantik İngiliz şiirinin öncüsü olmuştur.

7 Nisan 1770’te İngiltere’nin kuzeyindeki Cockermouth’da doğdu, 23 Nisan 1850’de RydalMouth’ da öldü. Annesi öldüğünde sekiz, babası öldüğünde ise on beş yaşındaydı. Dört kardeşiyle birlikte onun da eğitimini amcaları üstlendi. Ortaöğrenimini yatılı olarak Hawkshead’de yaptı. Burada doğa ile iç içe bir ortamda öğrenim gördü. İngiliz şairlerini okudu,’ ilerde şiirinin en önemli esin kaynaklarından birini oluşturacak olan doğa ile yakın bir ilişki kurdu. 1787’de Cambridge Üniversitesi’ndeki St.John’s College’a girdi. Sessizliği ve yalınlığı ile onu etkileyen Hawkshead’den sonra Cambridge’deki ortamı katı, kuru ve yabancı buldu. 1790’da bir arkadaşıyla birlikte Fransa, İtalya, Almanya ve İsviçre’yi yürüyerek dolaştı. Ertesi yıl öğrenimini tamamlayıp Fransa’ ya gitti. Devrimin idealleriyle çalkalanan Fransa, Wordsworth için, yakınlık duyduğu sıradan insanların savaşımının ve özgürlük arayışının simgesi haline geldi. Annette Vallon adlı Fransız bir kadınla yaşadığı aşk da, başkaldırı duygularıyla dolu olduğu bu gençlik döneminde onun üzerinde önemli etkiler bıraktı. En iddialı şiirlerinden biri sayılan Descriptive Sketches (“Betimleyici Parçaları”) bu dönemin ürünüdür.

Wordsworth 1792’de, amcalarının para yardımını kesmeleri üzerine, arkasında Annette’den olan çocuğunu bırakarak Fransa’dan ayrıldı. İki ay sonra Fransa ile İngiltere, yirmi yılı aşkın bir süre devam edecek olan bir savaşa girdiler. Ülkesiyle özgürlük simgesi olarak yücelttiği Fransa arasındaki bu çatışma, Wordsworth’ü bir bocalama dönemine sürükledi. Bu sıkıntılı yıllar, şiir alanında da tıkanıklıklar yaşadığı, yeni anlatım biçimleri bulamadığı bir dönem oldu. Giderek Fransız Devrimi konusunda düş kırıklığına uğradı. Aynı yıllarda William Godwin’in Political Justice (“Siyasal Adalet”) adlı kitabındaki radikal siyasal görüşlerden önemli ölçüde etkilendi.

1795’te, kız kardeşi Dorothy Wordsworth(1771-1855) ile birlikte Dorset’te bir eve taşındılar. Doğaya yakın bu sessiz ortamda, kız kardeşinin desteğinin de etkisiyle Wordsworth verimli bir döneme girdi. Bu yılların en önemli ilişkisi, şair Coleridge ile kurduğu dostluk ve çalışma arkadaşlığıydı. Dorothy’nin de katıldığı uzun yürüyüş ve konuşmalar her iki şair için önemli bir esin kaynağı oluyordu. Wordsworth’ün içe dönük, telaşsız ve mesafeli, Coleridge’in canlı, ateşli, tutarsız kişilikleri birbirini adeta tamamlamıştı. Coleridge, Wordsworth’ün, Shakespeare ve Milton’ dan bu yana geri plana itilmiş olan imgelemi yeniden canlandıracağına inanıyor, arkadaşının modern çağın ilk felsefi şiirinin yaratıcısı olacağını düşünüyordu. 1798’de imzasız olarak yayımlanan Lyrical Ballads (“Lirik Baladlar”) bu birlikteliğin sonucunda ortaya çıktı. Dört şiir dışında kitabın tümü Wordsworth’ün ürünlerinden oluşuyordu. Wordsworth’ün daha sonraki üslubunun bir örneği sayılabilecek olan “Lines Written A Few Miles Above Tintern Abbey”de (“Tintern Manastırı’nm Birkaç Mil Yukarısında Yazılmış Dizeler”) bunlar arasındaydı. Coleridge’in kitaba en önemli katkısı ise “The Rhyme of the Ancient Mariner” (“İhtiyar Denizcinin Türküsü”) adlı ünlü şiiriydi. Daha sonraları İngiliz şiirinde bir dönüm noktası olarak görülen Lyrical Ballads, önceleri fazla ilgi toplamadı. 1800’de, Wordsworth’ün kaleme aldığı önsöz ile yeniden yayımlandı. Wordsworth’ün şiir anlayışını dile getiren bu önsöz, romantik İngiliz şiirinin bir bildirgesi niteliğindeydi.