Tarihi Şahsiyetler

William Thomson Kimdir, Hayatı, Çalışmaları, Hakkında Bilgi

KELVIN, William Thomson, Lord (1824-1907) İngiliz fizik bilgini. Isı kuramının ve elektromanyetik kuramın gelişmesine katkılarıyla, 19.yy kuramsal ve deneysel fiziğinin en büyük adlarından biridir.

Soyluluk unvanı aldıktan sonra “Lord Kelvin” adıyla tanınan William Thomson 26 Haziran 1824’te İrlanda’daki Belfast kentinde doğdu, 17 Aralık 1907’de İskoçya’nın Ayrshire bölgesinde, Largs yakınlarındaki Netherhall’de öldü. Önce Belfast’ta, sonradan Glasgow Universitesi’nde ders veren bir matematik profesörünün oğluydu. Altı yaşındayken annesini yitiren William Thomson ile iki yaş büyük ağabeyi James Thomson’m eğitimiyle doğrudan doğruya babaları ilgilendi. Üstün matematik yeteneği ve zekâsıyla çok hızlı bir gelişme gösteren William Thomson, sekiz yaşındayken babasının üniversitedeki derslerini izleyebilecek duruma gelmiş, on yaşındaykende Glasgow Üniversitesi’nin kayıtlı öğrencileri arasına katılmıştı. Öbür Ingiliz üniversitelerinden farklı olarak temel bilimlere, özellikle matematik, fizik ve kimyaya analitik yaklaşımı getiren Fransız bilginlerine önem veren bu üniversite, Thomson’m gelecekteki çalışmalarını da büyük ölçüde etkilemiştir.

Glasgow’daki başarılı öğrenim yıllarından ve Fransa’yı da kapsayan bir Avrupa gezisinden sonra, 1841-1845 arası Cambridge Üniversitesi’ne devam eden, bu arada eğitim programında yer almayan Laplace, Le Gendre, Lagrange ve Fourier’nin yapıtlarını okuyarak Fransız okulunun çalışmalarım yakından izleyen Thomson, 1845 yazında babasının de önerisiyle yeniden Paris’e gitti. Cauchy, Biot, Dumas ve Regnault ile tanışması, Carnot’nun ısı kuramıyla ilgilenmesi ve Faraday’ın elektromanyetik alan kavramıyla Coulomb ve Poisson’un uzaktan etkileşim kavramını bağdaştırmaya çalışması bu döneme rastlar.

İngiltere’ye dönünce, 1846’da, henüz 22 yaşındayken Glasgow Üniversitesi’nde matematik ve fizik profesörlüğüne atanan Thomson, yaşamının sonlarına değin, 53 yıl boyunca bu görevi sürdürdü. Fransa’da bulunduğu sıralar bir süre çalışmış olduğu Regnault’ nun laboratuvarından esinlenerek, üniversitelerde araştırma laboratuvarı geleneğinin yerleşmediği o dönem Ingiltere’sinde Glasgow Üniversitesi’ne ilk laboratuvarı kazandıran da Thomson oldu.

Kuramsal fizik bilgisini uygulama alanına aktararak, duyarlı ölçüm aletlerinin yapımında ve kullanımında da Ingiliz teknolojisine yol gösteren Thomson’ın bu alandaki en önemli girişimi, İrlanda ile Newfoundland (Kanada) arasında denizaltı telgraf kablolarının döşenmesi ve denizaşırı telgraf bağlantısının kurulmasına ilişkin çalışmasıdır. Başarısız iki girişimden sonra, 1865’te, Atlas Okyanusu’ndan geçen telgraf kablosunun döşenmesini ve düşük voltajlarm kullanılmasına olanak veren, kendi tasarımı bir aynalı galvanometreyle sürekli bir telgraf iletişiminin kurulmasını sağlayan Thomson’ın bu başarısı, hem 1866’da “Sir” unvanının verilmesine, hem de buluşunun patentiyle büyük bir servet yapmasına ortam hazırladı. 1851’de Londra’daki Royal Society’nin üyeliğine seçilen, 1890-1895 arası bu kuruluşun başkanlığını yürüten ve 1892’de Largs dolaylarında adına Kelvin baronluğu kurulan Thomson, 83 yaşında öldüğü zaman, İngiliz fiziğinin en büyük temsilcisi olarak ününü dünyaya kabul ettirmişti.

Kelvin’in yaşamı boyunca önem verdiği iki konu, mekanik ilkelerini fiziği birleştiren bir öğe olarak kullanmak ve duyarlı ölçüm aletleri geliştirmek olmuştu. Klasik fiziğin son biçimini almasında en etkili bilim adamlarından biri olan Kelvin, 1880’lerden sonra artık fizikteki tüm temel çalışmaların tamamlandığına, yeni olguların ve ilkelerin bulunmasından çok o güne değin yapılan çalışmaları uygulamanın önemli olduğuna inandığı için yaşamının son yıllarında çağdaş fizikteki gelişmelerle ilgilenmedi. Gene de, Helmholtz ile birlikte, klasik fiziği geliştirerek 20.yy başında çağdaş bir bilim dalına dönüştüren iki büyük bilim adamından biri olarak bilim tarihindeki yerini çoktan almıştı.

İlgili Makaleler