William Petty Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

PETTY, William (1623-1687)

İngiliz, iktisatçı ve istatistikçi. Değeri emek ile belirleyen ilk klasik politik iktisatçıdır.

26 Mayıs 1623’te Hampshire’de Romsey’de doğdu, 16 Aralık 1687’de Londra’da öldü. Yoksul bir kumaşçının oğluydu. Oxford Universitesi’nde ve Londra’daki College of Physicians’da tıp öğrenimi gördü. 1651’de Oxford Universitesi’nde anatomi profesörü oldu. Royal Society’yi kuran bilim adamları arasındaydı. 1662’de Sir sanını aldı.

Petty, ticari kapitalizmden sınai kapitalizme geçiş aşamasını yansıtmaya başlayan iktisadi düşüncenin ilk temsilcilerindendir. Para ve dış ticaretle uğraşan Merkantilist öğreti ile, çözümleme birimleri olarak sınai üretime ve sermaye ile emeğe yönelen iktisadi düşünce arasında yer alır. Bu geçiş döneminin özelliklerini yansıtan Petty’nin düşünceleri, klasik politik iktisadın ilk vargılarını taşımaktadır. Petty, Merkantilistler’in tersine zenginliğin kaynağının dolaşım değil üretim olduğunu ileri sürerek, dış ticaret ve paranın, bir ülkenin zenginliğine ancak sanayiyi geliştirdiği ölçüde faydalı olabileceğini savunmuş, üretim tekniği ve etkinliği üzerinde durmuştur. Kamu gelirlerinin nasıl toplanması gerektiğini, vergileme ilkelerini ve vergi yükünü tartıştığı en önemli kitabı Treatise of Taxes and Contributions’dz (“Vergiler ve Harçlar Üzerine Tez”) maddi servetin iki kaynağının emek ve toprak olduğunu ileri sürmüştür. Doğal fiyat olarak adlandırdığı gerçek değeri, piyasa fiyatından ayırt ederek, değeri, malların üretimi için harcanan emek ile belirleme girişiminin, emek değer kuramının tohumlarını taşıdığı kabul edilmektedir.

Petty ayrıca, nüfus ve ulusal serveti istatistiksel yöntemlerle hesaplama girişimlerinde bulunmuş, çeşitli ülkelerin iktisadi durumlarını kelimeler yerine rakamlar ve ölçülerle karşılaştırabilmek için, sayılarla mantık yürütme sanatı olarak tanımladığı “siyasal aritmetik”i kullanmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Treatise of Taxes andContrıbutı-ons, 1662, (“Vergiler ve Harçlar Üzerine Tez”); Verbum Sapienti, 1665; The Political Survey or Anatomy of Ireland, 1672, (“Siyasal Döküm ya da İrlanda’nın Anatomisi”); Political Arithmetick, 1683, (“Siyasal Aritmetik”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi