William Isaac Thomas Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

THOMAS, William Isaac (1863-1947)

ABD’li sosyolog. Kültür ve kişilik arasındaki etkileşimi inceleyen çalışmalarıyla tanınmıştır.

13 Ağustos 1863’te Virginia Eyaleti’nde Russell County’de doğdu, 5 Aralık 1947’de California Eyaleti’nde Berkeley’de öldü. 1884’te bitirdiği Tennessee Üniversitesi’nde çağdaş ve klasik diller üzerine doktorasını yaptı ve aynı konuda ders verdi. 1888’de Avrupa’ya giderek, Göttingen ve Berlin üniversitelerinde bir yıl öğrenim gördü. ABD’ye dönüşünde Oberlin College’da ders verdi. 1896’da Chicago Üniversitesi’nden sosyoloji dalında yeni bir doktora derecesi elde etti. 1894-1918 arasında Chicago Üniversitesi’nde, 1923-1928 arasında New York’taki New School for Social Research’de ve 1936-1937 yıllarında Harvard Üniversitesi’nde ders verdi. 1927’de Amerikan Sosyoloji Derneği’ne başkan seçildi.

Thomas’ın ilk çalışmaları cinsiyetin sosyal psikolojisi üzerineydi. Sex and Society adlı kitabında (“Cinsiyet ve Toplum”) erkek-kadm arasındaki davranış farklılıklarının hem organik hem de sosyokültürel etmenlere dayandığını ileri sürdü. R.Park ve E.Burgess gibi toplumsal yaşamı isteklerle açıklayan “dört istek” kuramını geliştirdi. Yeni deneyimler, üstünlük, güvenlik ve ün olmak üzere dört temel kategoriye ayırdığı isteklerin, korku, sevgi ve öfke gibi temel duygusal tepkilerden kaynaklandığını vurguladı. Önce insan davranışlarının tüm biçimlerinin sonuçta besin ve cinsellik açlığı gibi iki temel isteğe indirgenebileceğini öne sürdüyse de daha sonra istekleri yarı biyolojik ve yarı toplumsal olarak tanımladı. 1920’lerin sonuna doğru ise isteklerle ilgili kuramını terkederek insan davranışlarının durumlara göre tanımlanması yaklaşımını geliştirdi. Davranışların, organizma, nesnel çevre ve öznel tavırlardan oluşan “durumları” kapsayan birtakım koşullar tarafından belirlendiğini öne sürdü.

Thomas’ın diğer bir ilgi alanı değişim konusuydu. The Polish Peasant in Europe and America (“Avrupa’da ve Amerika’da Polonyalı Köylüler”) adlı kitabında, uyum sorunun araştırılmasından yola çıkarak, çeşitli toplumlardaki farklı değişim süreçlerini karşılaştırmalı olarak inceledi. Ona göre, köylü top-lumlarında değişimin yavaşlığı yeni öğelerin var olan kültürel yapıyla birleşmesine izin verirken, çağdaş toplumlarda hızlı ve karmaşık olan değişim, geleneksel toplumsal denetimi zayıflatmakta, grup dayanışmasını parçalayarak davranışı bireyselleştirmektedir. Thomas’a göre egemen normlardaki her değişiklik, “toplumsal yeniden örgütlenme” sürecinde ek alınarak ya var olan normları ve değerleri korumaya yönelik kolektif bir tepkiye ya da sapmaların yaygınlaşmasına neden olur. Bu durum ise “toplumsal çözülme”ye yol açarak, ya yeni normların genç kuşaklar tarafından kabul edilmesini, ya da yetişkinler arasındaki düşünce birliğinin bozulmasını doğurur. Bu süreçlerin çok sık görüldüğü çağdaş toplumlarda değişen koşullara uygun yeni kuralların ve kurumla-rın geliştirilmesi anlamına gelen “toplumsal yeniden yapılanma”ya gereksinim doğar. Thomas’m değişim sürecini çözümlemesi daha çok boşanma, suç işleme, ruhsal hastalıklar gibi noktalarda odaklaşır. The Unadjusted Girl (“Uyumsuz Kız”) adlı kitabı da bu tür çalışmalarından biridir.

• YAPITLAR (başlıca): Sex and Society, 1907, (“Cinsiyet ve Toplum”); Source Book for Social Origins, 1909, (“Toplumsal Kökenler İçin Kaynak Kitabı”); The Polish Peasant in Europe and America (F. Znaıiiecki ile), 5 cilt, 1918-1920, (“Avrupa’da ve Amerika’da Polonyalı Köylüler”); The Unadjusted Girl, 1923, (“Uyumsuz Kız”); Primitive Behavior, 1937, (“İlkel Davranış”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi