Tarihi Şahsiyetler

William Bateson Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BATESON, William (1861-1926)

İngiliz biyoloji bilgini. Genetik bilimin kurucularındandır.

8    Ağustos 1861’de, Yorkshire’deki Whitby kentinde doğdu. Cambridge’de, babasının başkanı olduğu St. John’s College’da zooloji öğrenimi gördükten sonra, bilimsel araştırmalar yapmak amacıyla ABD, Mısır ve Rusya’ya gitti. Daha sonra, Cambridge Üniversitesi’ne bağlı eski okuluna dönerek 1908’de ülkesinin ilk genetik profesörü oldu. Ancak, iki yıl sonra akademik görevinden ayrılarak, Londra yakınlarındaki Merton’da John Innes Bahçecilik Enstitüsü’ nü yönetmeye başladı ve bu kuruluşu kısa sürede, genetik araştırmalarının merkezi durumuna getirdi. 1912’de Royal Institution’a geçti, 1914’te de British Association for the Advancement of Science’ın başkanlığına getirildi. Bateson’m konferanslarında ve yapıtlarında ileri sürdüğü görüşler, özellikle 1894’te yayımladığı ilk kitabında türlerin değişimine ve evrime ilişkin düşünceleri, Ortodoks çevrelerde büyük bir tepkiyle karşılanmış, meslektaşlarıyla görüş ayrılığına düşmesine yol açmıştı;yine de bu tepki,Bateson’ m aynı yıl Royal Society’ye üye seçilmesini engellemedi. 8 Şubat 1926’da Merton’da öldü.

Bateson, 1885’te, eğitimini bitirdikten hemen sonra ABD’ye giderek, Virginia Eyaleti’ndeki Hampton kentinde uzun bir süre deniz canlıları üzerinde araştırmalar yaptı. Sonunda, derisidikenlilerden bala-noglossusta gövde boyunca uzanan “sırtipi”nin (no-tokord) varlığına dayanarak, bu canlının omurgalı hayvanların en ilkel örneği olduğu kanısına vardı. Bugün bu görüş yaygın olarak benimsenmiştir. Ardından, değişik yörelerdeki türler arasında gözlemlenen farklılaşmayla yerel çevre koşulları arasındaki ilgiyi araştırmak ve yaşanan ortamın canlıların evrimi üzerindeki etkisini incelemek amacıyla Mısır’dan Sibirya’ya dek değişik yöreleri dolaştı. Araştırmaları sonucunda elde ettiği verileri ve gözlemleri değerlendirdiğinde, canlılarda kuşaklar boyunca görülen değişimin çevreyle etkileşimden kaynaklanmadığı, büyük ölçüde yaşam koşullarından bağımsız, kesintili bir süreç olduğu sonucuna vardı. Bu görüşlerini derlediği Materials for the Study of Variation (“Değişimin İncelenmesine Yarayan Gereçler”) adlı yapıtı 1894’te yayımlandığında, pek çok biyoloji bilgininin tepkisiyle karşılaştı.