William Baffin Kimdir, Hayatı, Keşifleri, Hakkında Bilgi

BAFFIN, William (1584-1622)

İngiliz denizci ve kâşif. Kuzeybatı Geçidi’ni araştırmış ve Arktika bölgesinde keşifler yapmıştır.

Londra’da doğduğu sanılıyor. Gençlik yıllarına ilişkin ilk bilgi, 28 yaşındayken Arktika bölgesine düzenlenen bir sefere katılmış olmasıdır. 1612’de, Kuzeybatı Geçidi’ni bulmayı amaçlayan kaptan James Hall’ün yönetimindeki bir gemiyle Grönland’m batı kıyılarına dek giden Baffin, ertesi yıl bir balina gemisine geçerek balina avcılığına başladı. Artık, soğuk denizleri iyi tanıyan usta bir denizci olmuştu. 1616’da, Hudson Boğazı’ndaki incelemelerinden bir yıl sonra, Kuzeybatı Geçidi’ni aramak üzere kurulmuş bir şirketin “Discovery” adlı kılavuz gemisine ikinci kaptan oldu. Baffin Arazisi ile Baffin Denizi’ni keşfettiği bu yolculuktan dönerken, kuzeybatıda böyle bir geçit olduğundan tüm umudunu kesmişti. 1617’de Doğu Hindistan Şirketi’ne girerek, Kızıldeniz’de ve Iran Körfezi’nde beş yıl bu şirket adına araştırmalar yapan Baffin,1507’den beri Portekizliler’ in elinde olan Hürmüz Adası’nı almak üzere Ingiliz-ler’in başlattığı kuşatma sırasında, 22 Mayıs 1622’de Portekizliler tarafından öldürüldü.

Arktika çok eski çağlardan başlayarak denizcilerin ilgisini çekmiş, Vikingler’in Kuzey Amerika’ya yaptığı seferler bu ilgiyi daha da artırmıştı. Kolomb’un Amerika kıtasını keşfinden sonra da, kıtanın kuzeybatısından doğuya geçit veren, böylece Çin’in değerli ipek ve baharatlarına daha kolay ulaşmayı sağlayacak bir deniz yolu bulmak umuduyla sayısız seferlerdüzenlendi.Bir İngiliz ticaret şirketinin “Discovery” adlı gemisine ikinci kaptan atanarak böyle bir geçit bulmak üzere görevlendirilen Baffin de, Mart 1616’da Ingiltere’den yola çıktı ve Kuzey Kutbu’na 800 mil kadar yaklaştı; fakat buzullar nedeniyle daha çok ilerleyemediğinden, Ağustos’ta, kuzeybatının geçit vermediğine inanmış olarak ülkesine döndü. Bu sefer sırasında, dünyanın dördüncü büyük adası olan ve Grönland’ın batısı ile Kanada’nın kuzeydoğusu arasında yer alan Baffin Arazisi’nin kuzey bölümlerini keşfetti; fakat bu kara parçasını Grönland’m bir uzantısı sandı. Atlas Okyanusu’nun Kuzey Buz Denizi’ne doğru sokulmuş geniş bir kolu olan ve bugün Baffin Denizi diye bilinen bölümünü de bu sefer sırasında keşfeden denizciler, burasının da büyük bir körfez olduğunu sanmışlardı. Seferi yönetenin Robert Bylot olmasına karşın, birinci kaptanın krala bağlılığı kuşkuyla karşılandığından, bu yerlere ikinci kaptan Baffin’in adı verildi. Baffin de, bu deniz parçasındaki iki boğaz ile bir körfeze, gemi sahiplerinin adları olan Jones, Lancaster ve Smith adını verdi. Bazı bölümleri daha önce aşılmış olan Kuzeybatı Geçidi’ni ise Amundsen ancak 1905’te tümüyle geçerek keşfi tamamladı.

Baffin, kâşif olarak bilinmesine karşın, bilimsel yaklaşımı ve ayrıntılı haritalarıyla denizciliğin ve coğrafyanın gelişmesine de katkıda bulunmuştur. Ay’ın diğer gökcisimleriyle açısal uzaklığına dayanarak boylamları belirlemeye çalışan ilk denizcilerden biridir. Çok ayrıntılı ve düzenli tutulmuş seyir notlarına, çeşitli astronomi gözlemlerinin yanı sıra, Kuzey Manyetik Kutbu’nda gözlemlediği değişiklikleri de kaydetmiştir.

•    KAYNAKLAR: N.M.Crouse, The Search for theNorth-west Passage, 1934; C.R.Markham, The Voyages of William Baffin, 1612-1622, 1881.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi