William Allan kimdir? Hayatı ve eserleri

William Allan kimdir? Hayatı ve eserleri hakkında bilgi: (1813-1874) İngiliz sendikacı. “Yeni Model Sendi­kacılık” hareketinin öncülerindendir. Bir makinist olan William Allan, 1848 öncesi devrimci dönemde yetişti. Bu yıllarda Robert Owen’ ın düşüncelerinden etkilendi. 1840’ların sonlarına doğru nitelikli işçileri işkolu düzeyinde ve güçlü sendikalar içinde örgütleme düşüncesi yaygınlık kazanmaya başlamıştı. 1851’de William Allan’ın başını çektiği bir grup işçi The Amalgated Society of Engineers, Machinists, Smiths, Millwrights and Pattern-makers adlı sendikayı kurdu. Yeni Model Sendikacılık (New Model Trade-Unionism) olarak adlandırılan bu tür örgütlenmenin ilk örneği olan ve kısaca The Amalgated Society of Engineers olarak adlandırılan sendika, teknik hizmet­ler alanındaki tüm nitelikli işçileri örgütlemeyi amaç­lıyordu. Allan, 1851-1874 arasında sendikanın genel sekreterliğini yaptı.

The Amalgated Society of Engineers’in üye sayısı hızlı bir artış gösterdi ve Yeni Model Sendikacı­lık başka işkollarında da yaygınlık kazanmaya başla­dı. Nitelikli işçileri örgütleyen bu sendikaların pazar­lık güçleri yüksekti. Bu nedenle gerçek ücretlerde artış sağlayabildiler. Yeni Model Sendikacılık ulusal düzeyde, merkezi bir örgütlenmenin yanı sıra, yük­sek aidatlarla güçlü bir mali yapı hedefliyordu. Pasif yöntemlerle pazarlıktan yanaydı; greve en son çare olarak başvurulmasını savunuyor, sendikaların siyasetten uzak kalması gerektiğini öne sürüyordu.

1850’lerin ortalarında sendikal önderliğin güç­lendirilmesi amacıyla büyük sendikaların yöneticileri “Conference of Amalgated Trades” adlı bir örgütlen­meye gittiler. Daha sonra “Cunta” olarak adlandırılan bu yapı, aralarında Allan’ın da bulunduğu beş sendika genel sekreterinden oluşuyordu. Allan 1860’da sendi­kalar arası ilişkiyi sağlamak amacıyla kurulan “London Trades Council”ın önderlerinden biri oldu.

1864’te, I. Enternasyonal (Uluslararası İşçi Sen­dikaları Birliği) kuruldu ve İngiliz sendikaları Enter­nasyonale üye oldu. Kimi sendika önderleri de yürütme konseyinde görev aldılar. Allan ise Enter­nasyonale üyeliği doğru bulmuyordu.

I. Enternasyonal’in etkisiyle İngiltere’de “Natio­nal Reform League” adlı bir örgüt kuruldu. Araların­da Allan’ın da olduğu birçok sendika önderi bu harekete katıldı. 1865’te tüm erkeklere oy hakkı verilmesi için geniş çaplı bir kampanya başlatıldı. Allan, bu kampanyayı desteklemek amacıyla “London Trades Council”da yaptığı bir konuşmada sendi­kalara eyleme geçmelerini önerirken, siyasal tahrikle­re kapılmamak gerektiğini ileri sürüyordu.

1860’ların sonlarına doğru sendikalarda biriken parasal fonların yanlış amaçlarla kullanıldığını ileri süren ve bu konunun araştırılmasını isteyen bir kamuoyu oluştu. 1867’de İngiliz Parlamentosu sendi­kaların çalışmalarını incelemek amacıyla bir komis­yon kurdu. Allan, bu komisyon önünde yaptığı bir konuşmada grevlerin hem işçiler, hem de işverenler açısından gereksiz harcamalara yol açtığını söyledi. 1871’de mühendisler dokuz saatlik işgünü için beş ay süren bir grev yaptılar. Allan grevin başarıya ulaşama­yacağını söyledi, “The Amalgated Society of Engine­ers” de grevi desteklemedi. Oysa grev başarıya ulaştı ve dokuz saatlik işgünü kabul edildi.

Allan dönemin öteki sendika önderleri gibi, Liberal Parti ile sıkı bir ilişki içindeydi ve kapitalist sistem içinde uzlaşmadan yanaydı.

Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, 5. cilt, Anadolu yayıncılık, 1983