Wilhelm Weitling Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

WEITLING, Wilhelm (1808-1871)

Alman, düşünür. Marxizm öncesi Alman sosyalist hareketinin en önemli temsilcilerindendir.

Magdeburg’da (bugün DAC’de) doğdu, ABD’ nin New York kentinde öldü. Terziydi. Gençken gittiği Paris’te Fransız sosyalistlerinin ve özellikle de Babeuf’ün ve Fourier’nin görüşlerinden etkilenerek radikal eşitlikçiliği savunmaya başladı. Alman göçmenler arasında yürüttüğü propaganda çalışmalarıyla, Die Menschheit wie sie İst und wie sein solltef (“İnsanlık Nasıldır ve Nasıl Olmalıdır?”) ve Die Garantien der Harmonie und Freiheit (“Uyum ve Özgürlüğün Güvenceleri”) adlı kitaplarında geliştirdiği düşüncelerine çok sayıda yandaş kazandı ve 1836’da kurulmuş olan Adiller Birliği’nin yeniden örgütlenmesini sağladı. Üyelerinin ağırlıklı bölümünü göçmen Alman terzilerinin oluşturduğu birlik, kısa sürede diğer milliyetlerden üyelerin katılımıyla genişleyerek uluslararası bir nitelik kazandı.

1845’te Das Evangelium eines armen Siinders (“Yoksul Bir Günahkârın İncili”) adlı kitabı nedeniyle Zürich’te hapse mahkûm edilen Weitling, Prusya makamlarına teslim edildiyse de sonradan ABD’ye gitmesine izin verildi. ABD’ye gitmeden önce, o sırada Brüksel’de bulunan Marx’ı ziyaret etti. Bu ziyaretinde 1844’te Die Garantien der Harmonie und Freiheit adlı kitabını takdirle karşılamış olan Marx ile anlaşmazlığa düştü. 1847’de ABD’ye gittikten sonra, oradaki Alman göçmenler arasında bir emek mübadele bankası ve işçi cumhuriyeti kurma doğrultusundaki girişimlerde bulunduysa da, bunlar sonuçsuz kaldı. 1848-1849 Devrimleri sırasında Almanya’yı ziyaret eden Weitling, etkinliğinin kalmadığını görerek AB D’ye geri döndü ve orada öldü.

Marxizm öncesi sosyalist hareketin Almanya’daki en önemli temsilcilerinden biri olan Weitling, iktisadi ve toplumsal alanda eşitliğin sağlanabilmesinin koşullarıyla ilgilenmiştir. Özgürlük ve insan arzuları arasındaki ilişkiyi tartışarak, bireyin topluma karşı yükümlülüklerini gönüllü olarak yerine getirmesinin yararı üzerinde durmuş, adil bir toplumsal düzenin, insanların ruhsal ve zihinsel yetilerinin gelişmesi üzerinde yükseleceğini savunmuştur. Weit-ling’in esas olarak zanaatkarların taleplerine yanıt veren düşünceleri, yükselen sanayi işçilerinin gereksinimlerini karşılamada ve sorunlarına çözüm getirmede yetersiz kalmıştır.

• YAPITLAR (başlıca): Die Menschheit wie sie İst und u-ic sein solltef, 1838, (“İnsanlık Nasıldır ve Nasıl Olmalıdır?”); Die Garantien der Harmonie und Freiheit, 1842, (“Uyum ve Özgürlüğün Güvenceleri”); Das Evangelium eines armen Sünders, 1843, (“Yoksul Bir Günahkârın İncili”); Republik der Arbeiter, 1850, (“İşçi Cumhuriyeti”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi