Vsevolod Meyerhold Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MEYERHOLD, Vsevolod Emileviç (1874-1940)

SSCB’li tiyatro oyuncusu ve yönetmeni. Yapımcı (konstrüktivist) sahne düzeni ve biyomekanik oyunculuk anlayışının öncüsü olarak ün yapmıştır.

28    Ocak 1874’te, Moskova’nın güneydoğusunda, Penza’da doğdu, 2 Şubat 1940’ta Moskova’da öldü. Asıl adı Kari Theodore Kasimir’dir. Alman bir anne babanın sekizinci çocuğu idi. 1895’te Protestanlık’ı bırakıp Ortodoks inancını benimsediği zaman Vsevolod Emileviç adım aldı ve Rus uyruğuna geçti. Moskova Üniversitesi’nde bir yıl hukuk okuduktan sonra Moskova Filarmoni Derneği’nin tiyatro okuluna girdi. 1898’de bu okulu üstün başarıyla bitirdi ve öğretmenlerinden Nemiroviç-Dançeko’nun Stanis-lavski ile birlikte kurduğu Moskova Sanat Tiyatrosu’ nda çalışmaya başladı. Bu topluluğun, 17 Aralık 1898’deki tarihsel açılışında sunduğu Çehov’un Martı’sında. Konstantin Treplev’i oynadığı gibi; ilk mevsimde sahnelenen oyunların çoğunda da rol aldı. Toplulukla çalıştığı dört yıl içinde yirmiye yakın role çıktı. 1902’de Moskova Sanat Tiyatrosu hisseli bir topluluk olarak yeniden örgütlendiğinde, kendisinin ortaklar listesinin dışında bırakılmasına üzülerek topluluktan ayrıldı.

Oyuncu arkadaşlarından Aleksandr Koşeverov’ la yeni bir tiyatro topluluğu kurdu. Ukrayna’da Kherson kentinde kiraladığı bir tiyatroda 1902-1903 mevsiminde Çehov’un Martı, Vanya Dayı ve Üç Kızkardeş’i ile Gorki, Ibsen, Zola, Hauptmann ve Tolstoy’un oyunlarını sahneledi. Moskova Sanat Ti-yatrosu’nun doğalcı (natüralist) sahneleme ve oyunculuk yöntemini benimsediği bu çalışmalarından sonra yeni tiyatro mevsiminde simgeci (sembolist) oyunlara da yer verdiyse de, sınırlı sayıdaki tiyatro izleyicisinden büyük bir tepki gördü. 1904-1905 mevsiminde topluluğuyla Tiflis’de çalışmaya başladığında, her ay en az sekiz yeni oyun sahnelemesi gerekiyordu. Oradaki izleyiciler de deneysel oyunlara ve onun gerçekleştirmek istediği yeniliklere olumsuz tepki gösteriyorlardı. Bu nedenle Wedekind, Strind-berg, Schnitzler ve Maeterlinc gibi dönemin yenilikçi yazarlarını tanıtma çabaları başarıyla sonuçlanmadı.

1905’te Stanislavski, Meyerhold’u Moskova Sanat Tiyatrosu’nda deneme sahnesi olarak kurduğu Stüdyo’nun başına çağırdı. Burada geniş olanaklar, yetenekli sahne tasarımcıları ve müzikçilerle çalışmaya başlayan Meyerhold, simgeci tiyatro anlayışının örneklerini sergilemeyi amaçlıyordu. Ancak uzun süren çalışmalara karşın tasarlanan oyunlardan hiçbiri seyirci karşısına çıkarılmadı ve kısa bir süre sonra da stüdyo kapandı. 1906-1907 mevsiminde Meyerhold, T. Komisaryevski’nin kızkardeşi Vera Komisaryevskaya ile anlaşarak bu ünlü oyuncunun St.Petersburg’ daki (bugün Leningrad) tiyatrosunda sanat yönetmenliğine getirildi ve Stüdyo’daki tasarılarını gerçekleştirmek üzere çalışmaya başladı. Bu çalışmalarda oyuncuyu bir çeşit süper kukla durumuna indirgemesi, gerçekleştirmek istediği simgeci ve üslupçu tiyatronun soyut ve durağan bir nitelik almasıyla sonuçlandı. Aynı dönemde St. Petersburg’daki Marinski ve Alek-sandrinski tiyatrolarında sahnelediği oyunlar ve operalarla başarı kazanırken, bir yandan da 1913-1917 arasında kendi stüdyosunda İtalyan halk tiyatrosu commedia dell’arte ’nin doğaçlama ve üsluplaştırma geleneklerinden esinlenerek özgün yöntemler geliştirecek denemelerini sürdürdü.