Vitruvius Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

VITRUVIUS (İÖ 1. yy)

Romalı mimar, yapı mühendisi ve kuramcı. De architectura (“Mimarlık Üzerine”) adlı yapıtı Antik dönem mimarlığı üstüne bilgi veren günümüze kalmış tek kaynaktır.

Marcus Vitruvius Pollio’nun yaşamına ilişkin çok az bilgi vardır. Ykş. İÖ 26’da yazdığı De architectura’âdi kendinden yaşlı birisi olarak söz eder. Buna göre Julius Caesar döneminde resmi görevler almış bir mimar olduğu düşünülebilir. I. Augustus tarafından Roma’mn yeniden düzenlenmesinde ve su yollarının yapılmasında görevlendirilmiştir. Bilinen tek yapısı Fano’daki bir bazilikadır.

Antik dönemden bugüne kalmış mimarlıkla ilgili tek kuramsal yapıt olan kitabında, kişisel deneyimlerinin yanı sıra Eski Yunanlı ünlü mimarların kuramlarından da söz eder. İncelediği konular arasında yapı bilgisi, yapı gereçleri, tapınak, tiyatro, özel konut ve villa yapıları, kent tasarımı, estetik, hidrolik, mekanik, saat yapımı, astronomi vb. yer almaktadır.

Vitruvius’un kitabının bir nüshası Rönesans’ta St. Gailen Manastırı’nın kütüphanesinde bulunmuş, yapıt kısa sürede başta Alberti olmak üzere e dönem mimarlarının en önem verdikleri kaynak durumuna gelmiştir. Bu Latince elyazmasınm 1486’da Roma’da ilk baskısı yapılmıştır. Özgün halinde hiçbir resim ve çizginin yer almadığı yapıtın resimlendirilmiş ilk baskısı ise 1511’de gerçekleştirilmiştir. Daha sonraki çeşitli baskılara resim hazırlayan ünlü mimarlar arasında Vignola ve Pallodio vardır. Raffaello da 1520’deki ilk İtalyanca baskının hazırlanışım yönetmiştir. Yapıt bundan sonra başka dillere de çevrilmiş, günümüze değin pek çok kez basılmıştır.

• YAPITLAR (başlıca): Kitap: De architectura, 10 cilt, ykş, İÖ 26, (“Mimarlık Üstüne”). Yapı: Bazilika, İÖ 1. yy, Fano.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi